Người Việt Nam định cư ở nước ngoài khi tham gia giao dịch đất đai tại Việt Nam dễ gặp rủi ro và tranh chấp quyền sử dụng đất. Bài viết này phân tích quy định pháp lý mới nhất tại Việt Nam, chỉ ra các nguyên nhân dẫn đến tranh chấp đất đai và đưa ra giải pháp thực tiễn giúp bạn chủ động bảo vệ quyền – lợi ích.
Người Việt Nam định cư ở nước ngoài tham gia giao dịch đất đai tại Việt Nam thường phải bám sát các quy định về đất đai, nhà ở và quốc tịch. Theo bộ luật mới nhất, việc xác định quyền sử dụng đất tại Việt Nam đã có những thay đổi đáng kể. Cụ thể, tại Luật Đất đai 2024 (số 31/2024/QH15) đã mở rộng đối tượng là “người Việt Nam định cư ở nước ngoài” và “người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài”.
Điều khoản như Điều 28 về nhận quyền sử dụng đất, Điều 44 về quyền và nghĩa vụ của người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài có quy định rõ ràng về việc người này được chuyển nhượng, nhận thừa kế, tặng cho, mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam nếu đáp ứng các điều kiện.
Bên cạnh đó, vấn đề thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai tại Việt Nam cũng được quy định tại Luật: ví dụ, nếu có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì vụ tranh chấp thuộc thẩm quyền của Tòa án; nếu không thì có thể lựa chọn UBND cấp có thẩm quyền hoặc Tòa án.
Dù khung pháp lý đã rõ hơn, thực tế lại ghi nhận nhiều vụ tranh chấp phát sinh. Dưới đây là các nguyên nhân chính:
Nhờ đứng tên hộ hoặc nhờ người trong nước đứng tên giao dịch: Người định cư ở nước ngoài thường không thể hoặc chưa thực hiện thủ tục đúng cách nên nhờ người khác đứng tên dẫn đến mâu thuẫn sau này khi quyền lợi bị xâm hại.
Không hiểu hoặc cập nhật không đầy đủ quy định mới: Thông tin về quyền và nghĩa vụ theo luật mới như Luật Đất đai 2024 chưa được phổ biến rộng, dẫn đến việc giao dịch không đáp ứng điều kiện pháp lý.
Điều kiện tiếp cận quyền sử dụng đất chưa tuân thủ: Ví dụ người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài nếu không “được phép nhập cảnh vào Việt Nam” thì có thể bị hạn chế quyền được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất.
Hồ sơ, giấy tờ không rõ ràng, thiếu chứng minh quốc tịch hoặc nguồn gốc Việt Nam, hoặc đất ở chưa được cấp Giấy chứng nhận: Khi tranh chấp xảy ra, việc xác minh quyền bị kéo dài hoặc bị từ chối.
Do đó, người Việt Nam định cư ở nước ngoài khi giao dịch đất đai tại Việt Nam cần hết sức cẩn trọng, vì nếu không thuận lợi thì quyền sử dụng đất có thể bị giảm thiểu hoặc bị tranh chấp kéo dài.
Trước khi thực hiện giao dịch tại Việt Nam, người Việt Nam định cư ở nước ngoài cần:
Xác định rõ mình thuộc nhóm “công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài” hay “người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài” vì quyền lợi pháp lý có khác nhau theo luật mới.
Đảm bảo đáp ứng điều kiện được nhập cảnh vào Việt Nam nếu muốn mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở.
Kiểm tra hồ sơ đất: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN), quyền sở hữu nhà ở – quyền sử dụng đất ở, hiện trạng sử dụng đất, loại đất (đất ở, đất nông nghiệp, đất thương mại…) để tránh mua đất không đúng đối tượng.
Ký kết hợp đồng công chứng/chứng thực hợp pháp, tránh hình thức nhờ đứng tên hộ. Theo Luật Đất đai 2024, hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế quyền sử dụng đất phải được công chứng hoặc chứng thực.
Khi quyền sử dụng đất bị tranh chấp, đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài có thể thực hiện theo các bước sau:
Hòa giải cơ sở: Bắt đầu tại cơ quan cấp xã nơi có đất tranh chấp – theo nguyên tắc đưa ra trong pháp luật đất đai.
Xác định thẩm quyền giải quyết:
Nếu một hoặc cả hai bên có GCN quyền sử dụng đất hoặc quyền sở hữu nhà ở – quyền sử dụng đất ở thì tranh chấp sẽ do Tòa án nhân dân giải quyết.
Nếu không có GCN thì các bên có thể lựa chọn UBND cấp có thẩm quyền hoặc Tòa án. Đối với trường hợp có bên là người Việt Nam định cư ở nước ngoài, UBND cấp tỉnh có thể là thẩm quyền.
Chứng minh quyền và nguồn gốc: Người Việt Nam định cư ở nước ngoài cần cung cấp chứng minh mình thuộc đối tượng được quy định như hộ chiếu có dấu nhập cảnh, giấy xác nhận gốc Việt Nam, chứng minh quốc tịch Việt Nam… để thực hiện quyền sử dụng đất.
Áp dụng quy định mới để lãnh quyền: Nếu theo Luật Đất đai 2024 quy định việc nhận thừa kế, chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất… thì người Việt Nam định cư ở nước ngoài đáp ứng điều kiện có quyền yêu cầu cấp GCN hoặc giải quyết quyền lợi tranh chấp.
Liên hệ chuyên gia pháp lý khi cần thiết: Vì việc định cư ở nước ngoài, giấy tờ quốc tịch, giao dịch đất đai tại Việt Nam có thể phức tạp – việc sử dụng dịch vụ chuyên về giải quyết tranh chấp đất đai sẽ giúp bảo vệ quyền của bạn tốt hơn.
Giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài không chỉ là câu chuyện pháp lý mà còn là vấn đề bảo vệ tài sản, gìn giữ quyền lợi chính đáng gắn liền với quê hương. Trong bối cảnh Luật Đất đai 2024 tại Việt Nam đã mở rộng quyền và điều kiện cho người gốc Việt, mỗi cá nhân cần chủ động cập nhật quy định mới, rà soát lại các giao dịch, giấy tờ sở hữu, đồng thời có kế hoạch pháp lý rõ ràng khi thực hiện các thủ tục về đất đai.
Đặc biệt, khi tranh chấp đã phát sinh, việc xử lý đúng quy trình và đúng thẩm quyền tại Việt Nam là yếu tố quyết định giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và bảo toàn quyền lợi hợp pháp. Sự hỗ trợ của luật sư chuyên về tranh chấp đất đai sẽ giúp người Việt ở nước ngoài tháo gỡ các vướng mắc pháp lý, chứng minh nguồn gốc quyền sử dụng đất và đảm bảo việc thi hành bản án, quyết định của cơ quan có thẩm quyền được thuận lợi.
📞 Hotline: (+84) 39 969 0012 (Hỗ trợ qua WhatsApp, WeChat và Zalo)
🏢 Trụ sở chính: 144 đường Võ Văn Tần, phường Xuân Hòa, TP. Hồ Chí Minh (144 đường Võ Văn Tần, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh)
🕒 Giờ làm việc: Thứ Hai – Thứ Sáu (8:30 – 18:00)
Liên hệ ngay để nhận tư vấn miễn phí lần đầu từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp của chúng tôi!
Chọn nền tảng để xem thông tin chi tiết
