Trong giai đoạn mang thai, nếu bạn đang cân nhắc giải quyết “ly hôn trong thời kỳ mang thai” hoặc đối mặt với “ly hôn khi vợ đang mang thai” thì bạn cần hiểu rõ điều kiện, thủ tục và quyền lợi của mình và con. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết theo pháp luật tại Việt Nam, giúp bạn nắm rõ quyền lợi và rủi ro để đưa ra quyết định phù hợp.
Trong pháp luật Việt Nam, “ly hôn khi vợ đang mang thai” hoặc “ly hôn trong thời kỳ mang thai” thường được hiểu là việc một bên vợ/chồng yêu cầu giải quyết ly hôn trong thời điểm người vợ đang mang thai hoặc đã mang thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi. Theo Luật Hôn nhân và gia đình 2014, tại khoản 3 Điều 51 quy định: “Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi”.
Đối với trường hợp người vợ yêu cầu ly hôn khi đang mang thai, luật pháp không áp đặt điều kiện ngăn cản – tức là người vợ vẫn được quyền yêu cầu ly hôn.
Những điều kiện đặc biệt cần lưu ý:
“Đang có thai” được hiểu là thời gian người vợ mang bào thai được cơ sở y tế xác định đến khi sinh hoặc đình chỉ thai nghén.
“Sinh con” cũng được hiểu mở hơn, có thể là trường hợp vợ đã sinh con nhưng con dưới 12 tháng tuổi, hoặc đã đình chỉ thai nghén từ 22 tuần trở lên.
Trường hợp mang thai hộ vì mục đích nhân đạo cũng được pháp luật hướng dẫn tương ứng.
Quyền của người vợ mang thai
Người vợ đang mang thai hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi có quyền yêu cầu tòa án giải quyết ly hôn theo hai hình thức: thuận tình hoặc đơn phương, nếu đáp ứng các điều kiện theo luật.
Việc người vợ mang thai không bị hạn chế quyền nộp đơn ly hôn. Đây là điểm quan trọng để người vợ chủ động bảo vệ quyền lợi của mình và của con.
Hạn chế quyền của người chồng
Người chồng không có quyền yêu cầu tòa án giải quyết ly hôn trong các trường hợp sau: khi vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.
Theo hướng dẫn tại Nghị quyết 01/2024/NQ‑HĐTP thì người chồng không được yêu cầu ly hôn trong khoảng thời gian dưới 12 tháng kể từ ngày vợ sinh con hoặc ngày đình chỉ thai nghén.
Hạn chế này được xem là nhằm bảo vệ quyền lợi của người vợ trong thời kỳ mang thai và quyền lợi của trẻ.
Quyền và lợi ích của bé trong trường hợp ly hôn
Mặc dù bé chưa sinh hoặc đang dưới 12 tháng tuổi, pháp luật vẫn đặt ưu tiên bảo vệ quyền lợi của trẻ, bao gồm quyền được nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục.
Khi ly hôn xảy ra trong giai đoạn mang thai hoặc bé còn nhỏ, các bên cần đặc biệt lưu tâm việc quyết định người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ cấp dưỡng và bảo đảm môi trường phát triển cho bé.
Chuẩn bị hồ sơ
Đơn xin ly hôn (thuận tình hoặc đơn phương) ghi rõ nguyện vọng, lý do ly hôn, quyền nuôi con, phân chia tài sản.
Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn, CMND/CCCD của vợ và chồng.
Giấy khám thai hoặc xác nhận mang thai từ cơ sở y tế trong trường hợp vợ đang mang thai.
Giấy khai sinh của con nếu đã sinh.
Chứng cứ nếu ly hôn đơn phương: bạo lực gia đình, vi phạm nghĩa vụ vợ chồng…
Nộp đơn và hòa giải
Trong trường hợp thuận tình ly hôn: vợ và chồng cùng nộp đơn tại tòa án nhân dân nơi cư trú. Tòa sẽ thụ lý, tiến hành hòa giải.
Trong trường hợp người vợ đơn phương yêu cầu ly hôn khi đang mang thai: người vợ nộp đơn tại tòa án nơi chồng cư trú; tòa vẫn tiến hành hòa giải theo quy định.
Nếu hòa giải thành: tòa ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn; nếu hòa giải không thành: mở phiên xét xử.
Xét xử và quyết định
Tòa án sẽ ra bản án hoặc quyết định ly hôn, trong đó ghi rõ quyền nuôi con, chia tài sản, cấp dưỡng.
Toàn bộ thủ tục vẫn phải bảo đảm bảo vệ quyền lợi người vợ mang thai và con chưa sinh hoặc đang nuôi con nhỏ.
Người chồng nên lưu ý: Nếu vợ đang mang thai hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi, người chồng không thể nộp đơn xin ly hôn và tòa án sẽ từ chối thụ lý.
Người vợ cần cân nhắc: Thời kỳ mang thai là giai đoạn nhạy cảm về sức khỏe và tâm lý. Khi quyết định ly hôn, hãy cân nhắc cả quyền lợi của bản thân và bé, đặc biệt về việc nuôi con, chăm sóc bé trong giai đoạn đầu đời.
Chia tài sản và nuôi con: Dù ly hôn trong thời kỳ này, các bên vẫn phải thỏa thuận hoặc tòa án sẽ quyết định về việc phân chia tài sản và quyền nuôi con. Luật đặt ra tiêu chí như khả năng chăm sóc, điều kiện vật chất, tinh thần cho con.
Chuẩn bị hồ sơ chuyên nghiệp: Bao gồm xác nhận mang thai, giấy tờ về kết hôn, chứng cứ hỗ trợ nếu ly hôn đơn phương. Có thể tìm đến luật sư để đảm bảo quyền lợi tối đa trong giai đoạn này.
Thời điểm nộp đơn của người chồng: Nếu người chồng muốn yêu cầu ly hôn thì phải chờ hết thời gian “vợ đang mang thai hoặc sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi” theo hướng dẫn tại Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP rồi mới được nộp đơn.
Theo Điều 81 của Luật Hôn nhân và gia đình 2014, sau khi ly hôn, việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con là quyền và nghĩa vụ của cha, mẹ hoặc người được giao nuôi con.
Trong trường hợp người vợ đang mang thai và sau khi sinh, nếu được tòa án giao quyền nuôi con thì người vợ cần chứng minh điều kiện về vật chất (nhà cửa, thu nhập, chăm sóc bé) và tinh thần (thời gian, khả năng chăm bé) để đảm bảo quyền nuôi con được thuận lợi.
Nghĩa vụ cấp dưỡng: Cha hoặc mẹ không trực tiếp nuôi con phải có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con theo quyết định của tòa án hoặc thỏa thuận của các bên. Việc cấp dưỡng cần rõ mức, thời hạn và cách thức thực hiện.
Giai đoạn mang thai và 12 tháng đầu đời của bé là giai đoạn rất nhạy cảm. Luật đã thiết lập “rào cản” để người chồng không thể yêu cầu ly hôn nhằm bảo vệ mẹ và bé trong giai đoạn này. Đây là bằng chứng pháp lý cho thấy nhà nước đặt trọng tâm vào việc đảm bảo sự ổn định cho gia đình khi bé chưa ra đời hoặc mới chào đời.
Người vợ nên nhanh chóng chuẩn bị hồ sơ, bảo vệ quyền lợi ngay từ khi mang thai: xác nhận mang thai, giữ liên lạc về điều kiện tài chính, tinh thần của cả hai bên để khi ly hôn, quyền lợi bé và mẹ không bị xâm phạm.
Đối với bé chưa sinh: mặc dù chưa ra đời nhưng quyền lợi của bé luôn được pháp luật đặt lên hàng đầu. Mọi quyết định ly hôn trong giai đoạn này cần bảo đảm rằng việc tiếp tục sống trong môi trường nào sẽ tốt nhất cho sự phát triển của bé.
Lời khuyên cuối cùng: Nếu bạn đang ở trong tình huống vợ mang thai và có ý định ly hôn, hãy sớm liên hệ luật sư chuyên về tranh chấp hôn nhân và gia đình để nhận tư vấn chiến lược phù hợp. Việc chuẩn bị kỹ càng sẽ giúp giảm thiểu rủi ro, bảo vệ quyền lợi mẹ và bé tốt nhất.
Ly hôn trong thời kỳ mang thai không chỉ là một thủ tục pháp lý, mà còn là một hành trình đầy cảm xúc và thách thức đối với cả hai bên — đặc biệt là người mẹ và đứa bé chưa chào đời. Pháp luật Việt Nam đã xây dựng khung bảo vệ chặt chẽ, giúp người vợ có thể chủ động chấm dứt cuộc hôn nhân không hạnh phúc mà vẫn bảo đảm an toàn thể chất, tinh thần và quyền lợi của con. Đồng thời, việc hạn chế quyền yêu cầu ly hôn của người chồng trong giai đoạn này thể hiện tinh thần nhân văn, coi trọng giá trị gia đình và quyền lợi của trẻ nhỏ.
📞 Hotline: (+84) 39 969 0012 (Hỗ trợ qua WhatsApp, WeChat và Zalo)
🏢 Trụ sở chính: 144 đường Võ Văn Tần, phường Xuân Hòa, TP. Hồ Chí Minh (144 đường Võ Văn Tần, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh)
🕒 Giờ làm việc: Thứ Hai – Thứ Sáu (8:30 – 18:00)
Liên hệ ngay để nhận tư vấn miễn phí lần đầu từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp của chúng tôi!
Chọn nền tảng để xem thông tin chi tiết
