Bài học từ bản án: Tranh chấp tài sản sau ly hôn có yếu tố nước ngoài
Hiểu đúng về tranh chấp tài sản sau ly hôn khi có yếu tố nước ngoài
Tranh chấp tài sản có yếu tố quốc tế là gì?
Ly hôn có yếu tố nước ngoài nổi lên khi một bên hoặc cả hai là người nước ngoài, hoặc tài sản tranh chấp nằm ở nước ngoài. Ví dụ: vợ là Việt kiều, chồng là người nước ngoài; hoặc tài sản nằm trong nước ngoài nhưng hiện đang thưởng trú tại Việt Nam. Đây là mảng pháp lý phức tạp do cần xác định thẩm quyền, căn cứ luật áp dụng (Pháp luật Việt Nam – Luật Hôn nhân & gia đình 2014; Bộ luật Tố tụng dân sự 2015) và đôi khi phải phối hợp thủ tục với nước thứ ba.
Nguyên tắc xác định thẩm quyền khi có yếu tố nước ngoài
Pháp luật quy định rõ:
Đối với bất động sản trong nước: Tòa án cấp tỉnh nơi có tài sản có quyền giải quyết.
Đối với vụ thuận tình ly hôn: vợ chồng có thể chọn Tòa án theo nơi cư trú của đương sự thứ hai nếu thuận lợi.
Đơn phương ly hôn nếu một bên cư trú ở biên giới thì thẩm quyền Tòa án cấp huyện cũng có thể áp dụng.
Ngoài ra, nếu vụ việc phát sinh yêu cầu xác minh tại nước ngoài, bên khởi kiện có thể phải trả lệ phí ủy thác tư pháp khoảng 200.000 VND.
Kinh nghiệm từ thực tiễn & bản án mẫu giúp bảo vệ quyền lợi
Bản án thực tế có giá trị rút kinh nghiệm
Bản án số 05/2022/HNGĐ-PT – lợi dụng vàng/mượn tiền đổi nhà đất
Trong một vụ tranh chấp sau ly hôn giữa ông Tr và bà O, bà H (Việt kiều) mang tài sản là vàng từ nước ngoài về, rồi chuyển quyền sử dụng đất. Tòa án khẳng định việc sử dụng đất, thế chấp ngân hàng, khai quyền sử dụng đều chứng tỏ tài sản đã được “nhập vào khối tài sản chung”.
Bài học: Việc nhập tài sản cá nhân vào sử dụng chung có thể khiến tài sản cá nhân bị tính vào khối chung, do đó đương sự cần lưu ý việc tách tài sản rõ ràng, giữ chứng cứ độc lập khi còn trong giai đoạn hôn nhân.
Bản án phúc thẩm số 17/2019/HNGĐ‑PT (TP.HCM)
Một vụ ly hôn giữa đương sự Việt Nam và người nước ngoài. Tòa khẳng định thẩm quyền tại tỉnh Tiền Giang do có tài sản chung phát sinh tại Việt Nam.
Bản án 33/2022/HNGĐ‑PT (Hà Nội)
Lê Anh M đã tự phát miễn thỏa thuận tài sản khi ly hôn, sau đó khởi kiện yêu cầu Tòa phân chia lại tài sản chung là tiền bạc trong quá khứ. Mặc dù thuận tình ly hôn, Tòa vẫn giải quyết theo yêu cầu khởi kiện, chia theo quy định chung và bảo đảm quyền đương sự theo Điều 59 Luật Hôn nhân & gia đình.
Bài học: Thoả thuận khi ly hôn cần rõ ràng, cụ thể và có chứng từ đầy đủ; nếu không, sau này vẫn có thể bị khởi kiện lại và thay đổi quyết định ban đầu.
Giải pháp pháp lý – bằng chứng & đề xuất chiến lược
Biên soạn chứng cứ thuyết phục & hành động pháp lý hiệu quả
Lưu trữ chứng cứ rõ ràng
Hồ sơ tài sản riêng/personal property (ví dụ: tài sản từ nước ngoài), giấy tờ chuyển giao, thỏa thuận phân chia riêng...
Giấy tờ chứng minh cá nhân không mong muốn nhập tài sản cá nhân vào chung: như hợp đồng hiến tặng riêng, giấy tờ riêng, chứng từ chuyển nhượng.
Đánh giá minh bạch từ đầu
Xác nhận rõ tài sản chung/riêng khi Tòa đang xử thuận tình hoặc đơn phương ly hôn.
Khi có yếu tố nước ngoài, cần xác minh thẩm quyền, xác minh lãnh sự, ủy thác tư pháp và xác định phí xác minh cần chuẩn bị.
Chiến lược khởi kiện hợp lý
Nộp đơn ly hôn + yêu cầu chia tài sản nếu chưa thỏa thuận.
Nếu thuận tình nhưng tài sản chung chưa giải quyết: nộp đơn sau khi có quyết định ly hôn.
Luôn nắm rõ thời hạn kháng cáo (15 ngày từ khi Tòa tuyên, hoặc 10 ngày nếu thuận tình).
Lựa chọn Tòa phù hợp
Với bất động sản: chọn tỉnh nơi có tài sản.
Với Việt kiều hoặc người nước ngoài định cư nước ngoài: thường chọn Tòa tỉnh nơi bạn cư trú, nhưng có thể chọn theo thỏa thuận nếu thuận tình.
Đối với tài sản ở nước ngoài, chuẩn bị thủ tục ủy thác chứng thực/lãnh sự.
Tránh để Tòa trả lại hồ sơ do xác định sai thẩm quyền như đã từng xảy ra ở “ông V”.
Kết luận
Tranh chấp tài sản sau ly hôn có yếu tố nước ngoài tại Việt Nam là tình huống phức tạp nhưng có thể giải quyết được nếu bạn:
Chuẩn bị hồ sơ minh bạch từ đầu,
Xác định đúng thẩm quyền giải quyết,
Giữ tài liệu chứng minh tài sản riêng,
Chiến lược phân chia thông minh, phù hợp với pháp luật và điều kiện thực tế.
Liên hệ với DEDICA Law Firm để được tư vấn pháp lý chuyên sâu!
📞 Hotline: (+84) 39 969 0012 (Hỗ trợ qua WhatsApp, WeChat và Zalo)
🏢 Trụ sở chính: 144 đường Võ Văn Tần, phường Xuân Hòa, TP. Hồ Chí Minh (144 đường Võ Văn Tần, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh)
🕒 Giờ làm việc: Thứ Hai – Thứ Sáu (8:30 – 18:00)
Liên hệ ngay để nhận tư vấn miễn phí lần đầu từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp của chúng tôi!
