Bản án gần 100 tỷ bị hủy vì hết thời hiệu – Bài học đắt giá từ một hợp đồng tàu biển hơn 15 năm

Jun 27

Một hợp đồng tưởng chừng đã chìm vào quên lãng bất ngờ bị khơi lại sau hơn một thập kỷ, kéo theo yêu cầu khởi kiện lên đến gần 100 tỷ đồng. Nhưng cuối cùng, Tòa phúc thẩm đã bác toàn bộ yêu cầu chỉ vì một lý do tưởng chừng nhỏ: thời hiệu khởi kiện đã hết. Câu chuyện dưới đây là minh chứng rõ ràng cho việc “pháp lý không quên, nhưng thời gian thì có giới hạn”.

Tranh chấp hợp đồng mua bán tàu – Gần 100 tỷ đồng và cái kết bất ngờ

Hợp đồng ký từ năm 2007, tranh chấp nổ ra sau 16 năm

Ngày 17/12/2007, Công ty C – Ngân hàng N (gọi tắt là QN) ký Hợp đồng mua bán tàu với Công ty Cổ phần B. Theo cam kết ban đầu, tàu sẽ được bàn giao trong 12 tháng. Tuy nhiên, sau nhiều lần điều chỉnh, đến tháng 5/2010 tàu mới chỉ hoàn thành 59% và không thể bàn giao vì thiếu vốn.

Suốt từ năm 2010 đến 2017, hai bên vẫn tiếp tục làm việc với nhau để tháo gỡ khó khăn. Cuộc trao đổi cuối cùng là biên bản làm việc ngày 02/7/2017. Sau đó, gần như không có sự kiện nào tiếp theo.

Bất ngờ đến tháng 9/2023, QN nộp đơn khởi kiện Công ty B ra Tòa án, yêu cầu:

Tuyên hủy hợp đồng mua bán tàu.
Buộc Công ty P3 trả:
- 14,7 tỷ đồng tiền tạm ứng,
- 94,7 tỷ đồng tiền lãi phát sinh,
- 2 tỷ đồng tiền phạt do chậm bàn giao tàu,
- 20 triệu đồng phí kiểm toán.
Và được quyền xử lý tài sản nếu Công ty B không thực hiện nghĩa vụ.

Bản án sơ thẩm: QN thắng kiện gần 100 tỷ

Ngày 30/9/2024, Tòa án sơ thẩm chấp nhận phần lớn yêu cầu của QN:

Tuyên hủy hợp đồng mua bán giữa hai bên.
Buộc Công ty B phải thanh toán tổng cộng 99.802.847.668 đồng, bao gồm tiền tạm ứng, tiền lãi, và tiền phạt.
Không chấp nhận yêu cầu trả phí kiểm toán.
Công ty B tiếp tục chịu lãi quá hạn cho đến khi thanh toán xong.
QN được quyền yêu cầu xử lý tài sản của Công ty nếu nghĩa vụ không được thực hiện.

Bản án sơ thẩm được xem là thắng lợi lớn cho nguyên đơn. Tuy nhiên, Công ty B đã kháng cáo toàn bộ bản án, yêu cầu xem xét lại vấn đề thời hiệu khởi kiện, lỗi của nguyên đơn và cả yêu cầu phản tố.

Phiên phúc thẩm – Cú lật ngược thế cờ từ thời hiệu

Ngày 30/5/2025, Tòa án mở phiên xét xử phúc thẩm. Tại đây, hội đồng xét xử đã phân tích kỹ về thời hiệu khởi kiện.

Theo hợp đồng và phụ lục, thời điểm bàn giao tàu là tháng 4/2010.
Đến tháng 5/2010, việc bàn giao không thể tiếp tục vì Công ty B thiếu vốn.
Từ năm 2010 đến biên bản cuối cùng ngày 02/7/2017, hai bên vẫn liên hệ. Nhưng từ 07/2017 đến 09/2023 – ngày QN nộp đơn khởi kiện – là hơn 6 năm mà không có sự kiện nào hợp lệ làm gián đoạn hay bắt đầu lại thời hiệu.

Tòa cũng đánh giá hai biên bản kiểm tra năm 2022 không có chữ ký của bị đơn nên không hợp lệ để tính thời hiệu.

Phán quyết cuối cùng: Hủy toàn bộ bản án sơ thẩm, đình chỉ giải quyết vụ án

Từ lập luận trên, Hội đồng xét xử chấp nhận kháng cáo của bị đơn, tuyên:

Hủy Bản án sơ thẩm.
Đình chỉ giải quyết vụ án do hết thời hiệu khởi kiện theo Điều 319 Luật Thương mại.
QN phải nộp 3 triệu đồng án phí sơ thẩm.
Các bên được trả lại tiền tạm ứng án phí phúc thẩm.

Bài học kinh nghiệm từ vụ án: Thời hiệu – ranh giới mong manh giữa thắng và thua

1. Đừng xem nhẹ thời hiệu khởi kiện

Kể cả khi bạn có hợp đồng, chứng từ rõ ràng và yêu cầu hợp lý, nếu khởi kiện sai thời điểm, bạn có thể mất trắng quyền được Tòa án bảo vệ. Đây là nguyên tắc pháp lý cứng rắn, nhưng lại thường bị bỏ qua trong thực tiễn kinh doanh.

2. Lưu giữ chứng cứ đúng cách – đúng thời điểm

Trong vụ án này, các biên bản kiểm tra được nguyên đơn đơn phương lập ra, không có chữ ký đối tác, nên không được Tòa công nhận. Một chi tiết nhỏ nhưng đủ làm thay đổi toàn bộ cục diện vụ kiện.

3. Cần luật sư phân tích rủi ro từ đầu

Nếu ngay từ khi xảy ra vi phạm, nguyên đơn có sự tư vấn đúng đắn về thời hiệu, có thể vụ kiện đã được nộp sớm hơn hoặc có phương án xử lý khác phù hợp hơn.

Doanh nghiệp đang có tranh chấp hợp đồng lâu năm?

Nếu bạn đang phân vân về thời hiệu, khả năng khởi kiện hay chiến lược phản tố phù hợp, DEDICA Law Firm sẵn sàng đồng hành. Với kinh nghiệm dày dạn trong tố tụng doanh nghiệp, đội ngũ luật sư của chúng tôi sẽ giúp bạn đánh giá khả năng thành công, lựa chọn chiến lược hiệu quả nhất – trước khi quá muộn.