Doanh nghiệp nước ngoài vi phạm bản quyền tại Việt Nam nên xử lý thế nào?
Trong thời đại toàn cầu hóa, các sản phẩm trí tuệ từ phần mềm, thiết kế bao bì, hình ảnh quảng cáo cho đến logo thương hiệu ngày càng trở thành tài sản quan trọng của các doanh nghiệp nước ngoài khi đầu tư và hoạt động tại Việt Nam. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, không ít doanh nghiệp nước ngoài đã và đang phải đối mặt với tình trạng bị xâm phạm bản quyền tại Việt Nam, từ việc tác phẩm bị sử dụng trái phép, phân phối tràn lan, cho đến bị đăng ký dưới danh nghĩa của bên thứ ba. Không phải doanh nghiệp nào cũng am hiểu hệ thống pháp luật Việt Nam, hoặc biết cách tận dụng đúng các công cụ pháp lý để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình. Do đó, việc nắm vững kiến thức pháp luật sở hữu trí tuệ và xây dựng chiến lược ứng phó phù hợp là điều kiện tiên quyết giúp doanh nghiệp tránh được tổn thất không đáng có.
Vì sao doanh nghiệp nước ngoài dễ bị xâm phạm bản quyền tại Việt Nam?
Về mặt pháp lý, Việt Nam đã có những bước tiến lớn trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về quyền sở hữu trí tuệ, đặc biệt sau khi gia nhập các hiệp định thương mại như CPTPP, EVFTA hay RCEP. Tuy nhiên, rào cản lớn nhất vẫn là thực thi.
Nhiều cá nhân và tổ chức tại Việt Nam vẫn còn tâm lý "bản quyền là chuyện ở nước ngoài", dẫn đến việc sử dụng trái phép các tác phẩm, phần mềm, hình ảnh mà không lo ngại hậu quả pháp lý. Đáng chú ý hơn, một số đơn vị còn chủ động đăng ký bản quyền tại Việt Nam cho các sản phẩm vốn thuộc sở hữu của doanh nghiệp nước ngoài, gây thiệt hại nghiêm trọng và khiến việc xử lý trở nên phức tạp.
Bên cạnh đó, không ít doanh nghiệp nước ngoài chưa kịp thực hiện các bước đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ tại Việt Nam. Họ thường lầm tưởng rằng việc đã đăng ký bản quyền tại quốc gia mình hoạt động sẽ được công nhận toàn cầu, điều này hoàn toàn sai. Việt Nam áp dụng nguyên tắc "lãnh thổ", tức là bản quyền chỉ được bảo vệ khi đã đăng ký hoặc được xác lập quyền tại Việt Nam theo quy định pháp luật.
Giải pháp pháp lý nào cho doanh nghiệp nước ngoài khi bị xâm phạm bản quyền tại Việt Nam?
Khi quyền tác giả hoặc quyền liên quan của doanh nghiệp bị xâm phạm, có nhiều cách để xử lý, từ giải pháp hành chính, dân sự cho đến hình sự. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao và tiết kiệm thời gian, chi phí, doanh nghiệp cần đánh giá kỹ lưỡng từng lựa chọn.
1. Đăng ký quyền sở hữu trí tuệ càng sớm càng tốt
Đây là bước đầu tiên nhưng vô cùng quan trọng. Dù doanh nghiệp đã sở hữu bản quyền tại quốc gia khác, việc đăng ký bản quyền (hoặc nhãn hiệu) tại Việt Nam là yếu tố then chốt để dễ dàng xử lý khi có hành vi xâm phạm.
DEDICA thường xuyên hỗ trợ khách hàng trong việc rà soát danh mục tài sản sở hữu trí tuệ và thực hiện các thủ tục đăng ký tại Cục Bản quyền tác giả, Cục Sở hữu trí tuệ… Trong nhiều trường hợp, việc đăng ký sớm giúp doanh nghiệp ngăn chặn bên thứ ba sử dụng hoặc chiếm đoạt tác phẩm trái phép.
2. Gửi yêu cầu chấm dứt hành vi xâm phạm
Nếu đã có đầy đủ tài liệu chứng minh quyền sở hữu bản quyền, doanh nghiệp có thể gửi công văn yêu cầu bên vi phạm dừng hành vi trái pháp luật. Đây là bước thể hiện thiện chí và là cơ sở quan trọng nếu phải đưa vụ việc ra cơ quan chức năng.
Kinh nghiệm từ DEDICA cho thấy, trong nhiều trường hợp, việc gửi yêu cầu chấm dứt kèm theo các tài liệu pháp lý mạnh mẽ có thể khiến bên vi phạm buộc phải dừng hành vi và thỏa thuận bồi thường thiệt hại hợp lý.
3. Yêu cầu xử lý hành chính hoặc khởi kiện dân sự
Nếu bên vi phạm không hợp tác, doanh nghiệp có thể:
Nộp đơn đến Thanh tra Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch hoặc Cục Sở hữu trí tuệ để yêu cầu xử phạt hành chính.
Khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền để yêu cầu: bồi thường thiệt hại, xin lỗi công khai, buộc chấm dứt hành vi vi phạm, hoặc buộc tiêu hủy hàng hóa vi phạm.
Trong quá trình này, DEDICA đại diện doanh nghiệp nước ngoài chuẩn bị toàn bộ hồ sơ, lập luận pháp lý và trực tiếp tham gia bảo vệ quyền lợi trước cơ quan chức năng và Tòa án, đảm bảo quá trình diễn ra minh bạch và hiệu quả.
4. Áp dụng các biện pháp bảo vệ khẩn cấp
Trong những trường hợp nghiêm trọng như đối thủ phân phối sản phẩm vi phạm ra thị trường với số lượng lớn, doanh nghiệp có thể yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời: niêm phong, tạm giữ hoặc cấm lưu hành sản phẩm.
Đây là công cụ pháp lý hữu hiệu để ngăn chặn thiệt hại lan rộng, đồng thời tạo áp lực lớn buộc bên vi phạm phải hợp tác giải quyết vụ việc.
Chiến lược dài hạn để doanh nghiệp nước ngoài bảo vệ bản quyền tại Việt Nam
Không dừng lại ở việc xử lý vi phạm, doanh nghiệp cần đầu tư chiến lược dài hạn để bảo vệ giá trị tài sản trí tuệ.
1. Đánh giá và xây dựng danh mục tài sản trí tuệ cần bảo hộ
Không phải tất cả sản phẩm đều cần đăng ký bản quyền. Doanh nghiệp nên đánh giá lại các yếu tố "có thể khai thác thương mại" và tiến hành đăng ký bảo hộ cho những tài sản có nguy cơ bị sao chép cao như: phần mềm, bao bì, thiết kế sáng tạo, tài liệu nội bộ, bài viết kỹ thuật…
2. Theo dõi thị trường và phát hiện hành vi vi phạm sớm
Doanh nghiệp có thể sử dụng các công cụ giám sát, phối hợp với các công ty luật tại Việt Nam hoặc sử dụng dịch vụ của các đơn vị chuyên nghiệp như DEDICA để thường xuyên rà soát, phát hiện hành vi xâm phạm.
3. Hợp tác với đơn vị pháp lý địa phương
Không thể phủ nhận tầm quan trọng của việc hợp tác với đơn vị pháp lý hiểu rõ môi trường pháp luật và hành chính tại Việt Nam. Với đội ngũ luật sư am hiểu chuyên sâu về sở hữu trí tuệ, có kinh nghiệm đại diện doanh nghiệp nước ngoài làm việc với cơ quan chức năng, DEDICA là người bạn đồng hành đáng tin cậy để bảo vệ quyền lợi của bạn.
Bạn đang lo ngại bản quyền của mình bị xâm phạm tại Việt Nam?
Hãy liên hệ với DEDICA Law Firm, đơn vị đã đồng hành cùng rất nhiều doanh nghiệp nước ngoài trong việc đăng ký, bảo vệ và xử lý vi phạm bản quyền tại Việt Nam. Chúng tôi không chỉ cung cấp dịch vụ pháp lý mà còn đồng hành cùng bạn trên hành trình bảo vệ tài sản trí tuệ tại một thị trường năng động và đầy tiềm năng như Việt Nam.
Liên hệ với DEDICA Law Firm để được tư vấn pháp lý chuyên sâu!
📞 Hotline: (+84) 39 969 0012 (Hỗ trợ qua WhatsApp, WeChat và Zalo)
🏢 Trụ sở chính: 144 đường Võ Văn Tần, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh
🕒 Giờ làm việc: Thứ Hai – Thứ Sáu (8:30 – 18:00)
Liên hệ ngay để nhận tư vấn miễn phí lần đầu từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp của chúng tôi!
