Giải quyết tranh chấp hợp đồng nhượng quyền quốc tế trong lĩnh vực F&B tại Việt Nam
Mô hình nhượng quyền thương mại trong lĩnh vực F&B quốc tế ngày càng trở nên phổ biến tại Việt Nam. Tuy nhiên, phía sau cơ hội mở rộng thương hiệu và lợi nhuận nhanh chóng là hàng loạt rủi ro pháp lý nếu các bên không hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình trong hợp đồng. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ những cập nhật pháp lý mới nhất, các tranh chấp thường gặp và cách giải quyết tranh chấp hợp đồng nhượng quyền F&B quốc tế tại Việt Nam hiệu quả, thực tế.
1. Quy định pháp lý mới nhất điều chỉnh hợp đồng nhượng quyền tại Việt Nam
Tại Việt Nam, hợp đồng nhượng quyền được điều chỉnh chủ yếu bởi Luật Thương mại 2005, nhưng nhiều nội dung cụ thể lại được cập nhật qua các văn bản dưới luật.
Hiện nay, Nghị định số 35/2006/NĐ-CP vẫn là văn bản nền tảng hướng dẫn hoạt động nhượng quyền thương mại. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần đặc biệt lưu ý Thông tư 03/2024/TT-BCT và Văn bản hợp nhất 14/VBHN-BCT năm 2024. Đây là hai văn bản cập nhật quan trọng trong năm 2024, làm rõ hơn các yêu cầu về đăng ký, thay đổi thông tin nhượng quyền, trách nhiệm của các bên trong quá trình thực hiện hợp đồng.
Bên cạnh đó, nếu hợp đồng nhượng quyền có yếu tố nước ngoài, việc áp dụng pháp luật quốc tế, luật nước ngoài hoặc lựa chọn trọng tài quốc tế cũng cần được thỏa thuận rõ ràng từ đầu.
2. Các tranh chấp thường gặp trong hợp đồng nhượng quyền F&B quốc tế
Một số dạng tranh chấp điển hình mà doanh nghiệp tại Việt Nam thường gặp khi nhận nhượng quyền từ thương hiệu quốc tế:
Tranh chấp về nghĩa vụ hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo và cung cấp nguyên vật liệu.
Nhiều doanh nghiệp F&B trong nước phản ánh tình trạng bên nhượng quyền không hỗ trợ đúng cam kết – ví dụ: không cung cấp công thức gốc, nguyên liệu đầu vào không đạt tiêu chuẩn, thiết kế cửa hàng không đồng bộ, đội ngũ đào tạo thiếu chất lượng.
Tranh chấp về phí nhượng quyền và các chi phí định kỳ.
Mức phí cố định hoặc phần trăm trên doanh thu đôi khi không phù hợp với thị trường Việt Nam, đặc biệt khi có biến động kinh tế như dịch bệnh, tăng chi phí nguyên liệu… Điều này gây áp lực tài chính lớn cho bên nhận quyền.
Tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ sau khi hợp đồng chấm dứt.
Nhiều trường hợp bên nhận quyền tiếp tục sử dụng thương hiệu, logo, bí quyết sau khi hợp đồng hết hiệu lực – dễ dẫn đến kiện tụng nghiêm trọng.
Tranh chấp khi bên nhận quyền muốn chuyển nhượng cho bên thứ ba.
Việc từ chối không rõ lý do từ phía bên nhượng quyền hoặc không có quy định rõ ràng trong hợp đồng dẫn đến mâu thuẫn kéo dài.
Tranh chấp liên quan đến sự kiện bất khả kháng.
Những biến động khách quan như dịch COVID-19, thiên tai, quy định hạn chế nhập khẩu… khiến hoạt động kinh doanh bị gián đoạn. Nếu hợp đồng không có điều khoản xử lý tình huống này, các bên rất dễ rơi vào bế tắc.
3. Phương án xử lý tranh chấp – lựa chọn phù hợp tại Việt Nam
Tùy vào nội dung hợp đồng và mức độ hợp tác của các bên, doanh nghiệp có thể cân nhắc các phương thức giải quyết sau:
Thương lượng & hòa giải nội bộ:
Đây là lựa chọn đầu tiên nên được ưu tiên nếu các bên còn thiện chí hợp tác. Phương thức này giúp tiết kiệm chi phí, giữ gìn mối quan hệ lâu dài. Tuy nhiên, để có hiệu lực ràng buộc, kết quả hòa giải cần được lập thành văn bản với nội dung rõ ràng.
Giải quyết tại trọng tài thương mại:
Nếu trong hợp đồng có điều khoản trọng tài, các bên có thể lựa chọn Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) hoặc một tổ chức trọng tài nước ngoài nếu có yếu tố quốc tế. Trọng tài có lợi thế về tốc độ và bảo mật nhưng chi phí có thể cao hơn so với tòa án.
Khởi kiện tại Tòa án Việt Nam:
Nếu không có thỏa thuận trọng tài, hoặc hợp đồng không rõ ràng, thì Tòa án có thẩm quyền là nơi cuối cùng để giải quyết. Đây là phương án có tính cưỡng chế cao, đặc biệt nếu bên nhượng quyền có hoạt động hoặc tài sản tại Việt Nam. Tuy nhiên, quá trình tố tụng có thể kéo dài và công khai nội dung tranh chấp.
4. Lưu ý quan trọng khi xây dựng hợp đồng nhượng quyền
Để tránh rơi vào tranh chấp, doanh nghiệp cần chủ động ngay từ khâu soạn thảo hợp đồng. Dưới đây là những điểm cần lưu ý:
Quy định chi tiết về tiêu chuẩn chất lượng, thiết kế, nguyên vật liệu, phương pháp đào tạo.
Xác định rõ các loại phí (phí nhượng quyền ban đầu, phí định kỳ, phí marketing...) và phương thức điều chỉnh nếu thị trường biến động.
Điều khoản về bất khả kháng nên nêu rõ ràng để xử lý trong trường hợp bất ngờ như dịch bệnh, thiên tai.
Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ: cần quy định rõ quyền sử dụng và trách nhiệm ngừng sử dụng khi chấm dứt hợp đồng.
Thỏa thuận luật áp dụng, ngôn ngữ hợp đồng và hình thức giải quyết tranh chấp rõ ràng, nhất là khi có yếu tố nước ngoài.
5. Kết luận
Giải quyết tranh chấp hợp đồng nhượng quyền trong lĩnh vực F&B quốc tế tại Việt Nam không chỉ đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về pháp luật mà còn cần chiến lược rõ ràng và kinh nghiệm thực tiễn. Với các quy định mới được cập nhật và môi trường pháp lý ngày càng chuyên nghiệp, doanh nghiệp hoàn toàn có thể bảo vệ quyền lợi của mình nếu có sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ đầu.
Liên hệ với DEDICA Law Firm để được tư vấn pháp lý chuyên sâu!
📞 Hotline: (+84) 39 969 0012 (Hỗ trợ qua WhatsApp, WeChat và Zalo)
🏢 Trụ sở chính: 144 đường Võ Văn Tần, phường Xuân Hòa, TP. Hồ Chí Minh (144 đường Võ Văn Tần, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh)
🕒 Giờ làm việc: Thứ Hai – Thứ Sáu (8:30 – 18:00)
Liên hệ ngay để nhận tư vấn miễn phí lần đầu từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp của chúng tôi!
