Giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế cho doanh nghiệp Việt Nam
1. Doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối diện với những thách thức gì khi xảy ra tranh chấp thương mại quốc tế?
Doanh nghiệp Việt Nam khi tham gia thương mại quốc tế thường gặp nhiều rào cản từ khác biệt pháp luật, văn hóa, ngôn ngữ cho đến việc lựa chọn cơ chế giải quy chế tranh chấp phù hợp. Việc thiết lập điều khoản giải quyết tranh chấp rõ ràng ngay trong hợp đồng là bước đầu tiên nhưng thường bị doanh nghiệp bỏ qua. Tại Việt Nam, pháp luật hiện hành quy định 4 hình thức chính để xử lý tranh chấp: Thương lượng, Hòa giải, Trọng tài và Tòa án. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải đánh giá kỹ lưỡng từng phương thức để đưa ra lựa chọn tối ưu cho mình.
2. Xảy ra tranh chấp, doanh nghiệp nên bắt đầu từ đâu?
Trước tiên, hãy ưu tiên thương lượng – đây là cách nhanh, ít tốn phí và giúp duy trì mối quan hệ hợp tác giữa các bên. Nếu thương lượng chưa thành công, có thể tiến tới hòa giải – thường có bên thứ ba trung lập hỗ trợ, giúp cả hai bên tìm được giải pháp dung hòa.
3. Khi nào nên cân nhắc đến Trọng tài – phương thức được nhiều doanh nghiệp kỳ vọng?
Trọng tài quốc tế là một bước tiến mạnh mẽ hơn, cho phép giải quyết tranh chấp một cách bảo mật, linh hoạt, trung lập và hiệu quả (§ ưu điểm: thủ tục đơn giản, quyền chọn trọng tài viên, xét xử kín...), rất phù hợp cho các tranh chấp phức tạp giữa các bên ở nhiều quốc gia khác nhau. Theo pháp luật Việt Nam, trọng tài chỉ có hiệu lực nếu có thỏa thuận trọng tài hợp lệ bằng văn bản; đồng thời phán quyết trọng tài có thể thi hành được cả trong và ngoài nước.
4. Doanh nghiệp có thể đưa tranh chấp ra tòa được không? Và nếu có thì nên cân nhắc gì?
Tòa án là phương thức cuối cùng. Tuy nhiên, đối với tranh chấp có yếu tố nước ngoài, việc thi hành bản án ra ngoài biên giới thường gặp rào cản pháp lý, tốn thời gian và chi phí. Do vậy, doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ: thẩm quyền xét xử, luật áp dụng, tính khách quan của tòa, hiệu lực thi hành tại các quốc gia liên quan, thời gian và chi phí.
5. Việt Nam đang có những cải tiến gì nhằm nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế?
Mới đây (ngày 6/9/2025), một bài phân tích từ trang Pháp Lý .net nhấn mạnh ưu thế và những cải tiến cho cơ chế giải quyết tranh chấp quốc tế tại Việt Nam, từ tranh chấp công (giữa quốc gia) đến tư (giữa thương nhân), đồng thời đề xuất giải pháp đổi mới như phát triển nhân lực chuyên nghiệp, đẩy mạnh hợp tác quốc tế và hoàn thiện khung khổ pháp lý trong các FTA mà Việt Nam là thành viên.
Thực tế cũng cho thấy, trọng tài thương mại tại Việt Nam được đánh giá là linh hoạt, bảo mật, có hiệu lực thi hành cao, nhưng vẫn đang cần nâng cao cả chất lượng lẫn niềm tin từ cộng đồng doanh nghiệp.
6. Khi chuẩn bị hợp đồng thương mại quốc tế, doanh nghiệp Việt Nam cần lưu ý gì?
Đảm bảo có điều khoản giải quyết tranh chấp rõ ràng (chọn phương thức, luật và cơ quan giải quyết) để tránh khi xảy ra mâu thuẫn thì lúng túng.
Nắm rõ luật áp dụng và luật quốc gia liên quan đến việc thi hành phán quyết hoặc bản án.
Chuẩn bị sẵn kế hoạch phòng ngừa tranh chấp ngay từ đầu, ví dụ: tham khảo các hướng dẫn từ ICC để phòng tránh và xử lý tranh chấp nhanh – tiết kiệm chi phí.
Tìm đến luật sư hoặc trung tâm trọng tài uy tín tại Việt Nam để được hỗ trợ chiến lược, soạn thỏa thuận trọng tài, đại diện thương lượng hoặc xử lý tại trọng tài/Tòa án.
Kết luận
Bạn là một doanh nghiệp Việt Nam đang loay hoay trước tranh chấp thương mại quốc tế? Thay vì để nỗi lo kéo dài, hãy bắt đầu bằng việc:
Soạn điều khoản giải quyết tranh chấp trong hợp đồng thật rõ ràng (luật áp dụng, phương thức, địa điểm, cơ quan);
Lên kế hoạch phòng ngừa tranh chấp ngay từ đầu – tránh rủi ro, tiết kiệm chi phí;
Đồng hành cùng luật sư chuyên nghiệp để tư vấn, thương lượng, hòa giải hoặc đại diện tại trọng tài/tòa án.
Liên hệ với DEDICA Law Firm để được tư vấn pháp lý chuyên sâu!
📞 Hotline: (+84) 39 969 0012 (Hỗ trợ qua WhatsApp, WeChat và Zalo)
🏢 Trụ sở chính: 144 đường Võ Văn Tần, phường Xuân Hòa, TP. Hồ Chí Minh (144 đường Võ Văn Tần, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh)
🕒 Giờ làm việc: Thứ Hai – Thứ Sáu (8:30 – 18:00)
Liên hệ ngay để nhận tư vấn miễn phí lần đầu từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp của chúng tôi!
