Hiểu đúng về tranh chấp lao động cá nhân để bảo vệ quyền lợi của bạn

Jun 11

Tranh chấp lao động cá nhân là một trong những vấn đề pháp lý phổ biến trong quá trình làm việc giữa người lao động và người sử dụng lao động. Việc nhận diện đúng loại tranh chấp, nắm rõ trình tự giải quyết sẽ giúp người lao động chủ động bảo vệ quyền lợi hợp pháp, đồng thời giúp doanh nghiệp hạn chế rủi ro pháp lý.

Tranh chấp lao động cá nhân là gì?

Tranh chấp lao động cá nhân là tranh chấp phát sinh giữa người lao động và người sử dụng lao động liên quan đến quyền, nghĩa vụ trong quá trình làm việc. Theo Điều 179 Bộ luật Lao động 2019, tranh chấp lao động cá nhân bao gồm:

Tranh chấp về việc sa thải, đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động;
Tranh chấp về tiền lương, tiền thưởng, thời giờ làm việc – nghỉ ngơi, chế độ nghỉ việc;
Tranh chấp liên quan đến việc bồi thường thiệt hại, kỷ luật lao động;
Tranh chấp khi người sử dụng lao động không thực hiện đúng nghĩa vụ theo hợp đồng;
Tranh chấp phát sinh từ thỏa ước lao động tập thể hoặc nội quy lao động.

Từ khóa “tranh chấp lao động cá nhân” xuất hiện thường xuyên trong các vụ việc doanh nghiệp sa thải người lao động không đúng quy trình, hoặc người lao động nghỉ việc nhưng không được thanh toán đủ chế độ.

Nguyên nhân phổ biến dẫn đến tranh chấp lao động cá nhân

Một số nguyên nhân thường gặp bao gồm:

1. Không rõ ràng trong hợp đồng lao động

Rất nhiều trường hợp xảy ra tranh chấp vì các điều khoản trong hợp đồng mơ hồ, không quy định cụ thể về công việc, lương thưởng, thời gian làm việc, nghỉ ngơi hay chế độ nghỉ việc.

2. Đơn phương chấm dứt hợp đồng trái luật

Người sử dụng lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng mà không có lý do chính đáng hoặc không tuân thủ thời gian báo trước; ngược lại, người lao động nghỉ ngang mà không báo trước cũng có thể bị yêu cầu bồi thường.

3. Chậm thanh toán lương, bảo hiểm

Không ít doanh nghiệp chậm trả lương, không đóng bảo hiểm xã hội đúng hạn, hoặc cố tình lách luật trong việc chi trả các khoản chế độ, khiến người lao động phải khiếu kiện.

4. Áp dụng sai quy trình kỷ luật

Việc áp dụng hình thức kỷ luật lao động mà không thông qua đúng trình tự – thủ tục pháp lý là căn nguyên dẫn đến tranh chấp bị kiện ngược.

Trình tự giải quyết tranh chấp lao động cá nhân

1. Thương lượng trực tiếp

Bước đầu tiên được khuyến khích là thương lượng trực tiếp giữa người lao động và người sử dụng lao động. Nếu hai bên đạt được thỏa thuận, tranh chấp sẽ được giải quyết mà không cần đưa ra cơ quan chức năng.

2. Hòa giải tại cơ sở

Nếu thương lượng không thành, một trong hai bên có thể yêu cầu hòa giải viên lao động cấp huyện tham gia. Tuy nhiên, trong một số trường hợp như tranh chấp về sa thải, đơn phương chấm dứt hợp đồng, người lao động có quyền khởi kiện luôn mà không cần hòa giải.

3. Khởi kiện tại Tòa án

Nếu hòa giải không thành hoặc không thuộc trường hợp bắt buộc hòa giải, người lao động có thể nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền. Thời hiệu khởi kiện là:

01 năm kể từ ngày phát hiện hành vi vi phạm đối với tranh chấp hợp đồng lao động;
06 tháng đối với tranh chấp kỷ luật lao động, bồi thường thiệt hại.

Một số lưu ý khi giải quyết tranh chấp lao động cá nhân

1. Thu thập đầy đủ tài liệu, chứng cứ

Người lao động nên giữ lại hợp đồng lao động, quyết định thôi việc, bảng lương, tin nhắn, email… để làm căn cứ bảo vệ quyền lợi. Trong nhiều vụ án, thiếu chứng cứ là nguyên nhân chính khiến người lao động thất thế.

2. Lưu ý về thời hiệu khởi kiện

Việc để quá thời hạn quy định sẽ khiến người lao động mất quyền khởi kiện. Vì vậy, cần hành động kịp thời ngay khi có dấu hiệu tranh chấp.

3. Có thể ủy quyền cho luật sư

Người lao động hoặc doanh nghiệp có thể ủy quyền cho luật sư tham gia tố tụng để đảm bảo chiến lược pháp lý hiệu quả và tránh sai sót về thủ tục.

Dịch vụ hỗ trợ của DEDICA trong tranh chấp lao động cá nhân

DEDICA là công ty luật chuyên cung cấp giải pháp pháp lý cho cả người lao động và doanh nghiệp trong các vụ tranh chấp lao động cá nhân:

Rà soát hồ sơ và đánh giá khả năng khởi kiện;
Soạn thảo đơn khởi kiện, biên bản thương lượng, biên bản hòa giải;
Đại diện khách hàng làm việc với cơ quan nhà nước và tham gia phiên tòa;
Tư vấn chiến lược pháp lý phù hợp với từng vụ việc.

Tranh chấp lao động cá nhân là lĩnh vực pháp lý nhạy cảm, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi người lao động và uy tín doanh nghiệp. Việc hiểu đúng bản chất tranh chấp, nắm rõ quy trình giải quyết sẽ giúp các bên chủ động phòng ngừa và bảo vệ quyền lợi hợp pháp. Nếu cần sự hỗ trợ, hãy liên hệ ngay với DEDICA – đội ngũ luật sư của chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn.