Thẩm quyền của tòa án Việt Nam khi ly hôn giữa vợ Việt Nam và chồng người Anh không cư trú tại Việt Nam
Khi một bên là công dân Việt Nam, bên kia là người nước ngoài không cư trú tại Việt Nam, thẩm quyền giải quyết ly hôn trở thành vấn đề rất quan trọng. Bài viết này sẽ phân tích rõ quy định pháp lý, đưa ra tình huống thực tế để bạn dễ hình dung và gợi ý cách xử lý từ Dedica Law Firm.
1. Căn cứ pháp lý – Khi nào tòa án Việt Nam có thẩm quyền?
Luật Hôn nhân và gia đình 2014 (Điều 127) và Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 (Điều 469, 470) quy định:
Tòa án Việt Nam có thẩm quyền giải quyết ly hôn nếu một trong hai đương sự là công dân Việt Nam, hoặc bên nước ngoài đang cư trú, làm ăn, sinh sống dài hạn tại Việt Nam.
Nếu người Việt không cư trú tại Việt Nam vào thời điểm yêu cầu ly hôn, thì áp dụng luật nước nơi chung cư trú; nếu không có nơi chung cư trú thì vẫn theo pháp luật Việt Nam.
Tòa án có thẩm quyền tại Việt Nam gồm:
Tòa án nhân dân cấp huyện: giải quyết sơ thẩm nếu không cần ủy thác tư pháp quốc tế; hoặc trường hợp đặc biệt cư trú biên giới.
Tòa án cấp tỉnh: các vụ ly hôn có yếu tố nước ngoài cần ủy thác tư pháp hoặc bên thứ hai cư trú ở nước ngoài.
2. Khi nào tòa án Việt Nam không có thẩm quyền?
Tòa án Việt Nam không có thẩm quyền nếu:
Vợ Việt sống ở nước ngoài, không cư trú tại Việt Nam, và không có nơi chung cư trú. Khi đó, ly hôn sẽ được giải quyết theo pháp luật nước nơi vợ/chồng chung sống.
Người chồng người Anh không có cư trú, tạm trú dài hạn hoặc thường trú tại Việt Nam thì tòa Việt Nam không giải quyết thuận tình ly hôn .
3. Tình huống thực tế minh họa
Tình huống:
Chị Lan (công dân Việt Nam) kết hôn với anh James (công dân Anh). Sau 5 năm chung sống, James trở về Anh sinh sống, không có thẻ cư trú tại Việt Nam. Chị Lan muốn ly hôn.
Vì chị Lan vẫn cư trú tại TP. HCM, James không ở Việt Nam và không cư trú tại đây, nên tòa án Việt Nam không có thẩm quyền giải quyết vụ thuận tình ly hôn này;
Chị Lan có thể khởi kiện tại Anh quốc theo luật Anh, hoặc nếu muốn, đăng ký thuận tình ly hôn ở Anh trước rồi đề nghị Việt Nam công nhận (nếu đủ điều kiện công nhận phán quyết nước ngoài).
Trong trường hợp tài sản chung có bất động sản ở Việt Nam, Chị Lan vẫn có thể yêu cầu tòa Việt giải quyết phần tài sản đó, nhưng phần hôn nhân và nhân thân phải theo luật Anh.
4. Khuyến nghị từ Dedica Law Firm
4.1 Xác định đúng thẩm quyền – Tránh lãng phí thời gian
Nếu người ngoài cư trú/tạm trú ≥ 2 năm tại Việt Nam → Nộp đơn tại tòa tỉnh có thẩm quyền.
Nếu không cư trú → Ly hôn tại Anh; hoặc ly hôn ở Anh → xin công nhận tại tòa Việt Nam (cho phần tài sản, nếu cần).
4.2 Chuẩn bị giấy tờ quốc tế hóa đầy đủ
Chứng thực công chứng, dịch thuật giấy chứng nhận kết hôn, quyền tài sản, tài liệu ly hôn từ Anh;
Hợp pháp hóa lãnh sự nếu cần nhằm phục vụ thủ tục yêu cầu công nhận tại Việt Nam.
4.3 Lập kế hoạch song song hai nước
Ở Anh: nộp đơn ly hôn, thỏa thuận tài sản, cấp dưỡng con.
Ở Việt Nam: thực hiện thủ tục công nhận nếu cần, hoặc giải quyết bất động sản, tài sản nằm ở Việt Nam.
4.4 Luật sư quốc tế – bảo đảm toàn diện
Dedica khuyên nên:
Tư vấn lựa chọn đúng nơi lập hồ sơ;
Luật sư Anglophone để xử lý ở Anh;
Luật sư tại Việt Nam để công nhận hoặc giải quyết tài sản.
Thao tác đúng luật, đầy đủ tài liệu, tránh bỏ sót sẽ rút ngắn thời gian xử lý và giảm rủi ro pháp lý.
5. Kết luận – Hành động sớm, kết quả tốt
Thẩm quyền ly hôn trong trường hợp vợ Việt – chồng người Anh phụ thuộc vào nơi cư trú hiện tại:
Nếu chồng đang sống ở Anh và không có thẻ cư trú tại Việt Nam → Ly hôn phải nộp hồ sơ tại Anh; Việt Nam chỉ giải quyết phần liên quan tài sản nếu cần.
Nếu anh ta có thẻ tạm trú/thường trú tại Việt Nam → có thể giải quyết toàn diện tại Việt Nam theo thủ tục quốc tế.
Liên hệ với DEDICA Law Firm để được tư vấn pháp lý chuyên sâu!
📞 Hotline: (+84) 39 969 0012 (Hỗ trợ qua WhatsApp, WeChat và Zalo)
🏢 Trụ sở chính: 144 đường Võ Văn Tần, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh
🕒 Giờ làm việc: Thứ Hai – Thứ Sáu (8:30 – 18:00)
Liên hệ ngay để nhận tư vấn miễn phí lần đầu từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp của chúng tôi!
