Việt Nam có đang trở thành điểm đến FDI toàn cầu vào lĩnh vực trí tuệ nhân tạo?

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang tái định hình cách doanh nghiệp vận hành, chính phủ điều hành và người tiêu dùng ra quyết định. Khi các quốc gia phát triển như Mỹ, châu Âu và Trung Quốc bắt đầu kiểm soát chặt đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực công nghệ cao, thì Việt Nam, với lợi thế về nhân lực trẻ, chi phí cạnh tranh và chính sách mở cửa, đang trở thành một điểm sáng mới thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI), đặc biệt trong ngành AI.

Vì sao Việt Nam được giới đầu tư FDI chú ý trong lĩnh vực AI?

Việt Nam không phải là quốc gia đi đầu về công nghệ AI, nhưng lại có nhiều yếu tố nền tảng hấp dẫn đối với nhà đầu tư nước ngoài. Từ nhân lực, chính sách đến môi trường kinh doanh, tất cả đều đang được cải thiện đáng kể để đón đầu làn sóng công nghệ mới.

Nhân lực chất lượng cao và chi phí cạnh tranh

Việt Nam có gần 100 triệu dân, trong đó hơn 50% là lao động trong độ tuổi vàng. Theo báo cáo từ TopDev và VietnamWorks, số lượng sinh viên tốt nghiệp ngành CNTT và các lĩnh vực liên quan như khoa học máy tính, toán ứng dụng, kỹ thuật phần mềm mỗi năm đạt khoảng 50.000 người. Nhiều trường đại học đã tích cực bổ sung các môn học liên quan đến học máy, AI, và phân tích dữ liệu vào chương trình đào tạo.

Điểm mạnh của Việt Nam không chỉ ở số lượng kỹ sư, mà còn ở chi phí lao động cạnh tranh, chỉ bằng 30-50% so với Trung Quốc, Hàn Quốc hoặc Singapore. Đây là lý do nhiều tập đoàn công nghệ chọn Việt Nam làm trung tâm R&D hoặc gia công phần mềm, từ đó mở rộng sang các hoạt động AI chuyên sâu hơn.

Chính sách quốc gia hỗ trợ AI và đầu tư công nghệ

Năm 2021, Chính phủ đã ban hành “Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo đến năm 2030” theo Quyết định 127/QĐ-TTg. Mục tiêu là đưa Việt Nam vào nhóm 4 quốc gia hàng đầu ASEAN và top 50 thế giới về AI, đồng thời phát triển 3 trung tâm dữ liệu và siêu máy tính phục vụ nghiên cứu.

Bên cạnh đó, các chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp công nghệ cao, quỹ đầu tư mạo hiểm, cũng như đơn giản hóa thủ tục cấp phép cho doanh nghiệp FDI đã được triển khai mạnh mẽ. Những hành lang pháp lý này đóng vai trò quan trọng trong việc tạo môi trường ổn định, minh bạch cho nhà đầu tư quốc tế.

Xu hướng dịch chuyển sản xuất và R&D vào Việt Nam

Một số tập đoàn lớn như Samsung, Intel, LG đã có mặt tại Việt Nam với quy mô sản xuất hàng tỷ USD. Dù các khoản đầu tư trực tiếp vào trung tâm R&D AI vẫn còn khiêm tốn, nhưng những bước đi đầu tiên đã được hình thành thông qua các hợp tác chiến lược với startup Việt, trung tâm nghiên cứu trong nước và các quỹ đầu tư công nghệ.

Các startup AI tại Việt Nam như VinAI, FPT.AI, Zalo AI cũng đang thu hút sự quan tâm từ các nhà đầu tư nước ngoài nhờ tiềm năng ứng dụng lớn trong nhận diện hình ảnh, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, dữ liệu y tế, tài chính…

Một số tập đoàn lớn như Samsung, Intel, LG đã có mặt tại Việt Nam với quy mô sản xuất hàng tỷ USD

Cần lưu ý gì khi đầu tư vào lĩnh vực AI tại Việt Nam?

Dù có nhiều tiềm năng, nhưng đầu tư vào ngành AI tại Việt Nam vẫn đi kèm những thách thức nhất định, đặc biệt về pháp lý, sở hữu trí tuệ và môi trường quản trị.

Hành lang pháp lý về AI đang trong giai đoạn hoàn thiện

Hiện tại, Việt Nam chưa có một đạo luật riêng biệt về AI. Các quy định liên quan đến quyền riêng tư dữ liệu, sở hữu trí tuệ, hợp đồng công nghệ… vẫn đang nằm rải rác trong các luật hiện hành như Luật An ninh mạng, Luật Sở hữu trí tuệ, Bộ luật Dân sự. Nhà đầu tư cần phối hợp với đơn vị tư vấn pháp lý có kinh nghiệm để đảm bảo hoạt động R&D AI tuân thủ đúng quy định và hạn chế rủi ro pháp lý phát sinh.

Bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ là yếu tố then chốt

Sản phẩm AI thường gắn liền với thuật toán độc quyền, cơ sở dữ liệu huấn luyện và phần mềm tích hợp. Việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ thông qua đăng ký nhãn hiệu, bản quyền phần mềm hoặc bảo mật bí mật kinh doanh là cực kỳ quan trọng. Ngoài ra, nên xem xét kỹ các hợp đồng chuyển giao công nghệ, thỏa thuận NDA với nhân sự trong nước để tránh thất thoát tài sản trí tuệ.

Cấu trúc đầu tư cần phù hợp với mô hình kinh doanh AI

Tùy vào quy mô và chiến lược của doanh nghiệp, có thể lựa chọn mô hình công ty 100% vốn nước ngoài, liên doanh hoặc hợp tác chiến lược. Mỗi mô hình sẽ có ảnh hưởng đến quyền kiểm soát, chia sẻ lợi nhuận, nghĩa vụ thuế và điều kiện cấp phép. Đặc biệt, với các sản phẩm AI có yếu tố “dịch vụ xuyên biên giới”, việc hiểu rõ quy định về dữ liệu, lưu trữ và truyền tải ra nước ngoài là yếu tố quan trọng.

Với các sản phẩm AI có yếu tố “dịch vụ xuyên biên giới”, việc hiểu rõ quy định về dữ liệu, lưu trữ và truyền tải ra nước ngoài là yếu tố quan trọng

Việt Nam không chỉ là một thị trường tiềm năng về tiêu thụ sản phẩm AI, mà còn là nơi đáng cân nhắc để đầu tư nghiên cứu, phát triển và thử nghiệm các giải pháp trí tuệ nhân tạo trong khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, đầu tư vào AI là một hành trình dài hạn, cần chiến lược rõ ràng và đồng hành cùng các đơn vị tư vấn am hiểu cả công nghệ và pháp lý tại địa phương.

Nếu bạn đang tìm kiếm sự hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy để đầu tư vào lĩnh vực AI tại Việt Nam, DEDICA Law Firm sẵn sàng đồng hành. Với kinh nghiệm dày dạn trong lĩnh vực đầu tư nước ngoài, công nghệ cao và sở hữu trí tuệ, chúng tôi sẽ giúp bạn xây dựng chiến lược đầu tư an toàn, hiệu quả và bền vững.

Liên hệ với DEDICA Law Firm để được tư vấn pháp lý chuyên sâu!

📞 Hotline: (+84) 39 969 0012 (Hỗ trợ qua WhatsApp, WeChat và Zalo)

🏢 Trụ sở chính: 144 đường Võ Văn Tần, phường Xuân Hòa, TP. Hồ Chí Minh (144 đường Võ Văn Tần, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh)

🕒 Giờ làm việc: Thứ Hai – Thứ Sáu (8:30 – 18:00)

Liên hệ ngay để nhận tư vấn miễn phí lần đầu từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp của chúng tôi!