Các hình thức đầu tư FDI phổ biến tại Việt Nam mà doanh nghiệp cần biết
Việt Nam đang trở thành điểm đến lý tưởng cho dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) nhờ vào môi trường chính trị ổn định, dân số trẻ và chính sách mở cửa thu hút đầu tư. Tuy nhiên, không phải nhà đầu tư nào cũng hiểu rõ các hình thức đầu tư FDI hiện hành và cách lựa chọn mô hình phù hợp với mục tiêu kinh doanh. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các hình thức đầu tư FDI phổ biến nhất tại Việt Nam, đồng thời đưa ra những lời khuyên hữu ích để tối ưu hiệu quả đầu tư.
Các mô hình đầu tư FDI tại Việt Nam hiện nay
Tại Việt Nam, nhà đầu tư nước ngoài có thể tham gia vào nền kinh tế thông qua nhiều hình thức khác nhau. Mỗi hình thức có đặc điểm riêng về pháp lý, quy trình thủ tục và mức độ kiểm soát.
Thành lập doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
Đây là hình thức phổ biến và được nhiều nhà đầu tư lựa chọn nhất. Theo quy định tại Luật Đầu tư 2020 và Luật Doanh nghiệp 2020, nhà đầu tư nước ngoài có thể thành lập:
Doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài
Doanh nghiệp liên doanh với đối tác trong nước
Việc thành lập doanh nghiệp FDI cho phép nhà đầu tư toàn quyền quản lý hoạt động kinh doanh, đồng thời được hưởng các ưu đãi đầu tư theo ngành nghề và địa bàn.
Tuy nhiên, để đảm bảo đúng quy định pháp luật Việt Nam, nhà đầu tư cần chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, bao gồm Giấy chứng nhận đầu tư, hồ sơ pháp lý cá nhân hoặc pháp nhân, hợp đồng thuê trụ sở, dự thảo điều lệ... Quá trình này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng, và việc có một đơn vị tư vấn pháp lý đồng hành sẽ giúp tiết kiệm thời gian đáng kể.
Góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp
Nếu nhà đầu tư không muốn thành lập doanh nghiệp mới mà muốn tham gia vào doanh nghiệp đã hoạt động tại Việt Nam, hình thức góp vốn hoặc mua cổ phần là lựa chọn tối ưu.
Theo quy định, nhà đầu tư có thể:
Góp vốn vào công ty TNHH hoặc công ty hợp danh
Mua cổ phần phát hành thêm hoặc chuyển nhượng của công ty cổ phần
Nhận chuyển nhượng phần vốn góp của thành viên công ty TNHH
Ưu điểm của hình thức này là nhanh chóng, ít tốn kém thời gian, giúp nhà đầu tư tiếp cận ngay thị trường và tận dụng hệ thống vận hành sẵn có. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn pháp lý và tránh tranh chấp trong tương lai, việc rà soát pháp lý (due diligence) và xây dựng hợp đồng mua bán rõ ràng là bước không thể bỏ qua.
Hợp đồng hợp tác kinh doanh (BCC)
Hợp đồng BCC là hình thức FDI không tạo ra pháp nhân mới, thay vào đó, các bên cùng thỏa thuận phân chia lợi nhuận, chi phí và nghĩa vụ trong quá trình hợp tác.
Hình thức này thường được sử dụng trong các lĩnh vực có yêu cầu cao về điều kiện đầu tư như viễn thông, năng lượng, khai khoáng, nơi mà nhà đầu tư nước ngoài muốn khai thác thị trường nhưng chưa thể sở hữu pháp nhân độc lập tại Việt Nam.
BCC phù hợp với các dự án cần triển khai nhanh, nhưng đòi hỏi sự rõ ràng về nghĩa vụ và quyền lợi trong hợp đồng để tránh xung đột lợi ích giữa các bên.
Đầu tư theo hình thức PPP (Đối tác công – tư)
Với các dự án cơ sở hạ tầng lớn như giao thông, năng lượng, y tế, giáo dục…, hình thức đầu tư theo mô hình PPP cho phép nhà đầu tư tư nhân hợp tác với Nhà nước để triển khai dự án.
Theo quy định tại Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư 2020, nhà đầu tư sẽ được ký kết hợp đồng với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền để đầu tư, vận hành, sau đó chuyển giao hoặc tiếp tục khai thác.
PPP là hình thức phức tạp và yêu cầu cao về năng lực tài chính, kỹ thuật cũng như hiểu biết sâu sắc về quy định pháp luật. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội lớn nếu nhà đầu tư có chiến lược dài hạn tại Việt Nam.
Làm sao để lựa chọn hình thức đầu tư FDI phù hợp?
Tùy vào mục tiêu kinh doanh, ngân sách đầu tư và khả năng kiểm soát rủi ro, nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi chọn hình thức đầu tư FDI tại Việt Nam. Dưới đây là một số gợi ý từ đội ngũ pháp lý tại DEDICA:
Xác định rõ mục tiêu và thời gian đầu tư
Nếu bạn muốn nhanh chóng gia nhập thị trường, hình thức góp vốn hoặc mua cổ phần sẽ phù hợp hơn so với việc thành lập doanh nghiệp từ đầu. Ngược lại, nếu bạn muốn xây dựng thương hiệu lâu dài tại Việt Nam, hãy cân nhắc mô hình doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
Đánh giá ngành nghề kinh doanh và điều kiện đầu tư
Một số ngành nghề tại Việt Nam bị hạn chế hoặc yêu cầu điều kiện cụ thể đối với nhà đầu tư nước ngoài (như lĩnh vực giáo dục, y tế, logistics, bất động sản...). Việc hiểu rõ danh mục ngành nghề ưu đãi đầu tư hoặc ngành nghề có điều kiện là rất quan trọng để xác định đúng chiến lược pháp lý.
Tham vấn chuyên gia pháp lý và thuế
Các thủ tục đầu tư, đặc biệt là đăng ký đầu tư, xin cấp giấy phép, điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư, đều cần sự hiểu biết sâu sắc về pháp luật và quy trình hành chính tại Việt Nam. DEDICA khuyến nghị nhà đầu tư nên hợp tác với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm để tránh rủi ro không đáng có.
Tối ưu quyền lợi và tuân thủ pháp luật Việt Nam
Mỗi hình thức FDI đều có những ưu đãi về thuế, hải quan, đất đai khác nhau. Tuy nhiên, nếu không tuân thủ đầy đủ quy định pháp lý, doanh nghiệp có thể bị đình chỉ hoạt động hoặc xử phạt hành chính. Việc xây dựng chiến lược đầu tư đúng ngay từ đầu sẽ giúp tiết kiệm chi phí và thời gian về sau.
DEDICA – Người đồng hành pháp lý tin cậy trong mọi quyết định đầu tư
Với kinh nghiệm nhiều năm tư vấn cho rất nhiều nhà đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp có vốn FDI tại Việt Nam, DEDICA tự hào là đối tác pháp lý tin cậy giúp nhà đầu tư hiện thực hóa các dự án kinh doanh hiệu quả và tuân thủ. Chúng tôi cung cấp dịch vụ toàn diện từ đăng ký đầu tư, thành lập doanh nghiệp, tư vấn hợp đồng hợp tác đến hỗ trợ xử lý tranh chấp phát sinh trong quá trình hoạt động.
Hãy để DEDICA đồng hành cùng bạn trên hành trình đầu tư bền vững tại Việt Nam.
Liên hệ với DEDICA Law Firm để được tư vấn pháp lý chuyên sâu!
📞 Hotline: (+84) 39 969 0012 (Hỗ trợ qua WhatsApp, WeChat và Zalo)
🏢 Trụ sở chính: 144 đường Võ Văn Tần, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh
🕒 Giờ làm việc: Thứ Hai – Thứ Sáu (8:30 – 18:00)
Liên hệ ngay để nhận tư vấn miễn phí lần đầu từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp của chúng tôi!
