Tòa án Việt Nam có quyền gì trong việc chia tài sản, con cái và nợ chung?

1. Tòa án có quyền gì khi phân chia tài sản chung và riêng?

Tài sản chung của vợ chồng được định nghĩa là những tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân, bao gồm thu nhập, hoa lợi lợi tức, tài sản được thừa kế hoặc tặng cho chung, và tài sản khác vợ chồng thỏa thuận là chung. Trong thời kỳ hôn nhân, nếu không thể thỏa thuận được việc chia tài sản, vợ/chồng có thể yêu cầu Tòa án giải quyết theo Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 (Điều 38).

Tòa án giải quyết chia tài sản dựa trên nguyên tắc:

• Tài sản chung được chia đôi (50/50), trừ trường hợp các bên thỏa thuận khác hoặc có yếu tố đặc biệt cần cân nhắc.

• Khi phân chia, Tòa án cân nhắc các yếu tố: hoàn cảnh gia đình, công sức đóng góp (kể cả lao động nội trợ, chăm sóc gia đình), bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong lao động, nghề nghiệp, người có lỗi trong vi phạm nghĩa vụ hôn nhân.

• Tài sản chung được chia bằng hiện vật, nếu không chia bằng hiện vật được thì chia theo giá trị, bên nhận phần lớn hơn phải bù phần chênh lệch.

• Tài sản riêng (ví dụ: thừa kế riêng, tặng cho riêng, tài sản có trước hôn nhân) không được Tòa án chia, trừ khi có sự nhập vào tài sản chung hoặc không thể chứng minh là riêng thì sẽ bị coi là chung.

2. Tòa án xử lý như thế nào nếu phát sinh nợ chung?

Nợ chung là các khoản nợ của vợ chồng đối với người thứ ba trong thời kỳ hôn nhân. Sau ly hôn, nghĩa vụ trả nợ chung vẫn còn hiệu lực.

• Nếu hai bên thỏa thuận rõ về việc ai sẽ trả, có thể đính kèm vào thỏa thuận ly hôn hoặc yêu cầu Tòa án ghi nhận.

• Nếu không thỏa thuận được thì Tòa án sẽ can thiệp: căn cứ vào bằng chứng, lời khai, mục đích khoản vay (dùng cho nhu cầu chung hay riêng) để phân chia trách nhiệm trả nợ.

Lưu ý: Nếu thỏa thuận phân chia tài sản và nợ đã được Tòa án ghi nhận trong quyết định thuận tình ly hôn thì quyết định này có hiệu lực ngay và không thể kháng cáo (trừ trường hợp có lừa dối, cưỡng ép). Nếu chưa yêu cầu Tòa án giải quyết tài sản/nợ đó thì vẫn có thể khởi kiện yêu cầu chia sau này, đúng Tòa án có thẩm quyền.

3. Tòa án ra quyết định về nuôi con và cấp dưỡng như thế nào?

Tòa án có quyền quyết định quyền nuôi con, mức cấp dưỡng và phương thức chăm sóc sau ly hôn dựa trên lợi ích tốt nhất của trẻ, quyền – nghĩa vụ của cha mẹ, và nguyện vọng của con (trong trường hợp con từ 07 tuổi trở lên).

• Nếu vợ chồng thỏa thuận được việc nuôi con và cấp dưỡng, Tòa án thường công nhận. Trường hợp bất đồng thì Tòa cần căn cứ pháp luật để quyết định.

• Tòa án có thể triệu tập con chung (thường trên 07 tuổi) để xác định nguyện vọng sống với ai, đảm bảo quyền lợi của trẻ được bảo vệ.

• Tòa án xác lập người nuôi con, quyền thăm nom, cấp dưỡng phù hợp khả năng của cha/mẹ và nhu cầu của trẻ.

4. Tòa án xử lý tài sản ở nước ngoài hoặc có yếu tố nước ngoài thế nào?

Với tài sản ở nước ngoài hoặc bên ngoài thẩm quyền Việt Nam:

• Tòa án Việt Nam chỉ giải quyết phần tài sản thuộc phạm vi áp dụng theo luật Việt Nam và theo thỏa thuận nếu có xử lý chung giữa các bên.

• Tài sản ở nước ngoài cần hướng dẫn hoặc phối hợp với tòa nước ngoài (thông qua thủ tục công nhận và bảo hộ phán quyết, tư pháp quốc tế...) nếu các bên đồng ý.

5. Con cái – có được chia tài sản khi ly hôn không?

Hiện tại, pháp luật Việt Nam không quy định bắt buộc phải chia tài sản cho con cái khi cha mẹ ly hôn, trừ khi có thỏa thuận rõ ràng giữa cha mẹ.

Cụ thể:

• Con cái có thể nhận tài sản nếu cha mẹ thỏa thuận để lại cho con khi ly hôn, và được ghi nhận bằng văn bản hoặc thỏa thuận pháp lý rõ ràng.

• Nếu con là đồng sở hữu tài sản chung (ví dụ góp vốn, thừa kế chung, hoặc có tên trong sổ hộ khẩu/kết cấu tài sản...), Tòa án có thể xem xét quyền lợi trong việc chia tài sản chung.

• Tài sản riêng của con không thuộc diện chia tài sản của cha mẹ và bảo vệ theo quyền sở hữu cá nhân.

Kết luận

Tóm tắt quyền và vai trò của Tòa án trong ly hôn:

Chia tài sản: Chia tài sản chung theo nguyên tắc 50/50 (có điều chỉnh nếu cần); tài sản riêng không chia trừ được nhập vào chung.

Chia nợ chung: Xác định trách nhiệm trả nợ; ưu tiên thỏa thuận, nếu không thì Tòa cân nhắc mục đích, hóa đơn, bằng chứng khi trả nợ.

Nuôi con & cấp dưỡng: Quyết định dựa trên lợi ích tốt nhất của con; nếu con ≥ 7 tuổi, được lấy ý kiến; quyền nuôi và cấp dưỡng rõ ràng.

Tài sản nước ngoài: Tòa xử lý phần thuộc luật Việt Nam; hỗ trợ phối hợp công nhận phán quyết ở nước ngoài nếu cần.

Con cái được chia tài sản?: Không bắt buộc, chỉ nếu có thỏa thuận hoặc là đồng sở hữu hợp pháp.

Lời khuyên

• Nếu bạn đang trong quá trình ly hôn, đừng né tránh – việc thỏa thuận rõ ràng và viết thành văn bản là nền tảng quan trọng để bảo vệ quyền lợi của bạn và con cái.

• Tòa án luôn đề cao việc cân nhắc công bằng và bảo vệ quyền trẻ em. Hãy chuẩn bị kỹ hồ sơ, chứng cứ và nếu cần, hãy nhờ chuyên gia pháp lý tận tâm đồng hành giúp bạn vững tin bước qua giai đoạn này.

Contact DEDICA Law Firm for expert legal consultation!

📞 Hotline: (+84) 39 969 0012 (Available on WhatsApp, WeChat, and Zalo)

🏢 Head Office: 144 Vo Van Tan Street, Xuan Hoa Ward, Ho Chi Minh City (144 Vo Van Tan Street, Vo Thi Sau Ward, District 3, Ho Chi Minh City)

🕒 Business Hours: Monday – Friday (8:30 AM – 6:00 PM)

Reach out today for a free initial consultation with our team of professional lawyers!