Điều kiện về an toàn thực phẩm để mở nhà máy sản xuất nước giải khát

Jun 16

Trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ nước giải khát ngày càng gia tăng, nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước đã lựa chọn đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất tại Việt Nam. Tuy nhiên, để hoạt động sản xuất được triển khai hợp pháp và bền vững, việc đáp ứng điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm là yếu tố then chốt mà các chủ đầu tư không thể bỏ qua.

1. Quy định chung khi thành lập nhà máy sản xuất nước giải khát

Trước khi đi vào sản xuất, doanh nghiệp cần thực hiện đầy đủ các thủ tục pháp lý liên quan đến việc thành lập doanh nghiệp, đầu tư xây dựng nhà xưởng, xin giấy phép sản xuất và công bố sản phẩm. Trong đó, việc đáp ứng điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm là yếu tố bắt buộc để được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất.

Nhà máy sản xuất nước giải khát được phân loại là cơ sở sản xuất thực phẩm thuộc nhóm có nguy cơ cao (nước uống đóng chai, nước giải khát có hoặc không có cồn, có hoặc không qua lên men). Do đó, các quy định áp dụng sẽ nghiêm ngặt hơn so với một số nhóm ngành thực phẩm khác.

2. Điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị

Trước khi đi vào vận hành, nhà máy sản xuất nước giải khát phải bảo đảm đầy đủ các điều kiện về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị và môi trường sản xuất. Các yêu cầu này không chỉ nhằm phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm vi sinh vật, hóa chất mà còn tạo nền tảng để vận hành dây chuyền sản xuất một cách hiệu quả, an toàn và tuân thủ đúng chuẩn mực vệ sinh công nghiệp. Dưới đây là các tiêu chí cơ bản mà doanh nghiệp cần đặc biệt lưu ý:

2.1. Vị trí, mặt bằng nhà máy

Nhà máy không được đặt trong khu vực ô nhiễm hoặc dễ bị ảnh hưởng bởi tác nhân gây ô nhiễm, như gần khu xử lý rác, khu công nghiệp độc hại, bãi chăn nuôi,...
Phải có hệ thống phân khu rõ ràng giữa các khu vực: tiếp nhận nguyên liệu, khu vực chế biến, khu vực đóng gói, khu vực bảo quản thành phẩm, khu vực phụ trợ.
Diện tích nhà xưởng phải đáp ứng yêu cầu vận hành máy móc, bảo đảm khoảng cách an toàn và dễ dàng vệ sinh.

2.2. Trang thiết bị, máy móc

Toàn bộ trang thiết bị tiếp xúc trực tiếp với nước và nguyên liệu sản xuất phải được làm từ vật liệu không gây thôi nhiễm như inox 304, nhựa thực phẩm,...
Trang thiết bị phải được bố trí hợp lý theo nguyên tắc một chiều, tránh lây nhiễm chéo giữa nguyên liệu thô và thành phẩm.
Có đầy đủ hệ thống xử lý nước, đảm bảo nước dùng trong sản xuất đạt Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN 01-1:2018/BYT).

2.3. Kho bảo quản

Phải có kho riêng biệt cho nguyên liệu, phụ gia và thành phẩm.
Kho phải bảo đảm điều kiện nhiệt độ, độ ẩm phù hợp, không có côn trùng, động vật gây hại xâm nhập.

3. Điều kiện về con người – Quy định đối với nhân sự

Người trực tiếp sản xuất phải được tập huấn kiến thức an toàn thực phẩm và có Giấy xác nhận kiến thức ATTP theo quy định tại Thông tư 43/2018/TT-BYT.
Phải có giấy khám sức khỏe định kỳ của nhân sự trực tiếp tham gia sản xuất.
Người lao động phải mặc đầy đủ bảo hộ lao động, không mang trang sức, không để móng tay dài và phải tuân thủ quy trình vệ sinh cá nhân trước khi vào khu vực sản xuất.

4. Điều kiện về quy trình sản xuất và kiểm soát chất lượng

Việc sở hữu dây chuyền hiện đại là chưa đủ nếu doanh nghiệp không thiết lập được một quy trình kiểm soát chất lượng khép kín. Trong sản xuất nước giải khát, mỗi công đoạn từ chọn lọc nguyên liệu, xử lý nước, pha chế, đến đóng chai và bảo quản – đều phải được kiểm soát chặt chẽ để ngăn ngừa rủi ro mất an toàn thực phẩm. Do đó, việc xây dựng quy trình sản xuất theo chuẩn và vận hành hệ thống quản lý chất lượng là điều kiện bắt buộc để đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn khi lưu hành ra thị trường.

4.1. Áp dụng hệ thống quản lý chất lượng

Doanh nghiệp cần xây dựng và vận hành Hệ thống quản lý chất lượng phù hợp, chẳng hạn như HACCP hoặc ISO 22000 để kiểm soát mối nguy và rủi ro về thực phẩm.
Có quy trình kiểm tra đầu vào, kiểm soát quá trình sản xuất và kiểm tra sản phẩm đầu ra.

4.2. Vệ sinh và khử trùng

Lập kế hoạch vệ sinh định kỳ toàn bộ nhà xưởng, thiết bị, bề mặt tiếp xúc thực phẩm.
Sử dụng hóa chất vệ sinh đúng chủng loại, được phép sử dụng trong thực phẩm và bảo quản đúng cách.

4.3. Lưu mẫu và truy xuất nguồn gốc

Có hệ thống lưu mẫu nguyên liệu và thành phẩm theo thời gian quy định.
Phải có sổ theo dõi truy xuất nguồn gốc nguyên liệu, phụ gia, vật tư bao bì đến từng lô sản phẩm.

5. Giấy phép cần thiết để vận hành hợp pháp

Để chính thức đưa nhà máy vào hoạt động, ngoài Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp và đầu tư (nếu có vốn nước ngoài), doanh nghiệp cần xin:

Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm (cấp bởi Sở Công Thương hoặc Cục ATTP – Bộ Y tế tùy quy mô).
Công bố sản phẩm thực phẩm: trước khi lưu hành ra thị trường, sản phẩm phải được tự công bố hoặc đăng ký công bố tùy loại.
Giấy phép môi trường, nếu hoạt động sản xuất có xả thải, phát sinh tiếng ồn hoặc mùi.
Giấy chứng nhận phòng cháy chữa cháy và các loại giấy phép xây dựng, nghiệm thu khác.

6. Hậu kiểm và xử phạt vi phạm

Ngay cả sau khi được cấp phép, nhà máy vẫn có thể bị kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất từ cơ quan chức năng như Ban Quản lý ATTP, Sở Công Thương, Cục An toàn thực phẩm hoặc thanh tra Bộ Y tế.

Nếu phát hiện vi phạm như: sử dụng nguyên liệu không rõ nguồn gốc, sản xuất trong điều kiện không đảm bảo vệ sinh, lưu mẫu không đầy đủ..., doanh nghiệp có thể bị:

Phạt tiền từ vài chục đến hàng trăm triệu đồng;
Đình chỉ sản xuất;
Buộc thu hồi và tiêu hủy sản phẩm;
Công khai vi phạm trên phương tiện thông tin đại chúng.

Thành lập nhà máy sản xuất nước giải khát không chỉ là bài toán đầu tư cơ sở hạ tầng và thiết bị mà còn là cam kết tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm. Để tránh bị xử phạt và xây dựng thương hiệu bền vững, doanh nghiệp nên chủ động hoàn thiện các điều kiện pháp lý, đầu tư hệ thống quản lý chất lượng và xây dựng quy trình vận hành chuẩn chỉnh ngay từ đầu.

Với kinh nghiệm đồng hành cùng nhiều nhà đầu tư trong lĩnh vực sản xuất thực phẩm và nước giải khát, Công ty Luật DEDICA sẵn sàng hỗ trợ toàn diện cho doanh nghiệp từ bước xin cấp phép đầu tư, đăng ký doanh nghiệp, lập hồ sơ xin giấy chứng nhận ATTP, cho đến công bố sản phẩm và tuân thủ pháp lý sau khi nhà máy đi vào hoạt động đảm bảo doanh nghiệp có thể an tâm về mặt pháp lý.