Khi vợ hoặc chồng không về Việt Nam: Vẫn có thể ly hôn được không?

Jun 13

Khi một bên vợ hoặc chồng đang sinh sống ở nước ngoài, không thể về Việt Nam để giải quyết ly hôn, nhiều người thắc mắc: ’Có thể ly hôn được không?’

Câu trả lời là có, theo Điều 127 Luật Hôn nhân & Gia đình 2014, ly hôn có yếu tố nước ngoài vẫn được Tòa án Việt Nam giải quyết.

Tuy nhiên, có hai trường hợp cơ bản:

Thuận tình ly hôn (cả hai đồng thuận)
Đơn phương ly hôn (chỉ một bên yêu cầu)

1. Thuận tình ly hôn: Có thể giải quyết vắng mặt bên kia

✔ Điều kiện cần và đủ

Cả hai bên đồng ý ly hôn, đã thống nhất phân chia tài sản, nuôi con (nếu có).
Đơn đăng ký phép vắng mặt được nộp kèm hồ sơ nếu một bên đang ở nước ngoài.

✔ Thẩm quyền giải quyết

Tòa án cấp tỉnh nơi vợ hoặc chồng cư trú ở Việt Nam có quyền giải quyết. Trường hợp sống chung tại vùng biên giới thì có thể vào cấp huyện.

✔ Hồ sơ cần chuẩn bị

Đơn thuận tình ly hôn + đơn xin giải quyết vắng mặt.
Giấy tờ cư trú, hộ chiếu (bên ở nước ngoài), hộ khẩu, chứng minh nhân dân, giấy khai sinh con (nếu có).
Tài liệu chứng minh quyền sở hữu tài sản nếu đã thỏa thuận. Lưu ý các giấy tờ cấp tại nước ngoài phải hợp pháp hóa lãnh sự và dịch công chứng.

✔ Trình tự thủ tục

Nộp hồ sơ trực tiếp hoặc qua bưu điện (hoặc ủy quyền nộp thông qua luật sư).
Tòa thụ lý, hoà giải (khi cần), tổ chức phiên xét xử vắng mặt bên kia.
Nếu mọi thứ hợp lệ, Tòa ra quyết định chấp nhận thuận tình ly hôn và có thể có người vắng mặt.

✔ Thời gian dự kiến

Thuận tình: khoảng 2–3 tháng
Ly hôn đơn phương: khoảng 4–6 tháng cấp sơ thẩm.

2. Đơn phương ly hôn: Trường hợp một bên không đồng ý

✔ Căn cứ pháp lý

Được điều chỉnh bởi Luật Hôn nhân & Gia đình 2014 và Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Người ly hôn đơn phương có thể là bên ở Việt Nam hoặc ở nước ngoài.

✔ Điều kiện để đơn phương ly hôn được chấp nhận

Có căn cứ dẫn đến việc hôn nhân tan vỡ: bạo lực, ngoại tình, vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ vợ chồng .
Hòa giải không thành công.

✔ Thẩm quyền giải quyết

Tòa án cấp tỉnh nơi người bị kiện đang cư trú hoặc làm việc ở Việt Nam. Nếu không xác định được nơi cư trú của bên bị đơn ở Việt Nam vì ở nước ngoài, nguyên đơn có quyền chọn nơi mình cư trú ở Việt Nam để khởi kiện.

✔ Thủ tục đặc biệt khi kiện vắng mặt

Trắng đơn cung cấp địa chỉ bị đơn ở nước ngoài; đề nghị Tòa xác minh qua Cục Xuất nhập cảnh.
Giấy tờ chứng minh cư trú, hộ chiếu, tài sản, con cái…
Nếu bên khởi kiện đang ở nước ngoài, hồ sơ phải được chứng nhận lãnh sự và gửi đơn qua đại sứ quán Việt Nam.

✔ Nghị quyết Hướng dẫn

Công văn 253/TANDTC-PC (2018) cho phép giải quyết nếu bên bị đơn “cố tình giấu địa chỉ, không trả lời Tòa”.

Kết luận & gợi ý thực tiễn

Thuận tình ly hôn vắng mặt là phương án nhanh gọn, nếu vợ/chồng có thể thỏa thuận từ xa và giấy tờ đầy đủ, đã hợp pháp hóa lãnh sự tại Việt Nam.
Đơn phương ly hôn là lựa chọn khi bên còn lại không về, không phối hợp, phải có căn cứ cho thấy hôn nhân bị đổ vỡ (bạo lực, ngoại tình…).
Chuẩn bị hồ sơ kỹ càng: giấy tờ hợp lệ, đầy đủ và đảm bảo hợp pháp hóa lãnh sự–dịch thuật chuẩn.
Thời gian xử lý: trung bình 2–6 tháng, có thể kéo dài nếu đơn phương hoặc tranh chấp tài sản, con cái.
Luật sư hỗ trợ từ xa: Luật sư có thể nộp hồ sơ, tham gia phiên tòa vắng mặt và đại diện bạn, giảm gánh nặng di chuyển quốc tế.

➤ Nếu bạn đang gặp tình huống khi vợ/chồng không thể về Việt Nam để ly hôn, hãy cân nhắc lựa chọn:

Dịch vụ ly hôn thuận tình vắng mặt: chi phí nhẹ nhàng, thời gian nhanh.
Dịch vụ đơn phương ly hôn: cần luật sư chứng minh tình trạng hôn nhân tan vỡ, lập hồ sơ kiện và đề nghị Tòa án xác minh bị đơn ở nước ngoài.