Ly hôn đơn phương có được chia tài sản không? Giải đáp mới nhất 2025

Khi mâu thuẫn hôn nhân không thể hàn gắn, một bên muốn kết thúc quan hệ vợ chồng mà bên kia không đồng thuận — gọi là ly hôn đơn phương — thì nhiều người băn khoăn liệu mình có quyền yêu cầu chia tài sản hay không. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích quy định pháp luật hiện hành tại Việt Nam (Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 và các văn bản hướng dẫn) để làm rõ:

• Ly hôn đơn phương có được chia tài sản không?

• Nguyên tắc và cách thức chia tài sản khi ly hôn đơn phương

• Những lưu ý thực tiễn để bảo vệ quyền lợi

1. Ly hôn đơn phương có được chia tài sản không? — Quy định pháp lý

1.1 Khái niệm ly hôn đơn phương và quyền chia tài sản

Ly hôn đơn phương là việc một bên (chồng hoặc vợ) khởi kiện yêu cầu chia tay, trong khi bên kia không đồng ý hoặc không tham gia hòa giải. Dù không có sự thỏa thuận giữa hai bên về việc ly hôn, quyền yêu cầu chia tài sản chung vẫn được bảo đảm theo luật. Luật đặt ra rằng việc thiếu đồng thuận không loại trừ quyền lợi tài sản hợp pháp.

Theo Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, khi ly hôn, dù là thuận tình hay đơn phương, tài sản chung vợ chồng được chia ra giữa hai bên — nếu có yêu cầu và tố tụng. Thông tư liên tịch 01/2016 về nguyên tắc giải quyết tài sản khi ly hôn cũng hướng dẫn chi tiết cách chia khi có tranh chấp.

Tóm lại: Ly hôn đơn phương vẫn có thể dẫn tới chia tài sản, nếu vợ hoặc chồng yêu cầu chia tài sản chung. Việc không đồng thuận từ bên kia không loại bỏ quyền này.

1.2 Khi nào tài sản được chia: Điều kiện pháp lý

Để chia tài sản khi ly hôn đơn phương, cần đáp ứng các điều kiện sau:

• Tài sản tranh chấp phải là tài sản chung của vợ chồng, tức là tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân hoặc theo thỏa thuận chung (nếu có).

• Một bên có yêu cầu chia tài sản chung khi khởi kiện ly hôn hoặc sau đó trong quá trình tố tụng. Nếu người yêu cầu ly hôn không đề cập đến tài sản, tòa án có thể bác yêu cầu về chia tài sản nếu không tranh luận.

• Nếu đã có thỏa thuận tài sản (chế độ tài sản theo thỏa thuận) mà không bị tòa án tuyên vô hiệu, tòa án sẽ áp dụng thỏa thuận đó để chia tài sản.

• Khi không có thỏa thuận hoặc thỏa thuận không rõ ràng/vô hiệu, tòa án chia theo luật định.

Về tài sản riêng, luật quy định rõ: tài sản riêng của vợ/chồng sẽ không bị chia khi ly hôn, trừ trường hợp tài sản riêng đó đã nhập vào tài sản chung hoặc có sự đóng góp từ tài sản chung làm tăng giá trị.

2. Nguyên tắc và cách chia tài sản khi ly hôn đơn phương

Khi tòa án phải can thiệp vì không có thỏa thuận, các nguyên tắc sau đây được áp dụng:

2.1 Nguyên tắc chia tài sản khi ly hôn

• Chia đôi (50-50) theo giá trị tài sản chung, nhưng không cứng nhắc – tòa án có thể điều chỉnh dựa trên các yếu tố liên quan.

• Công sức đóng góp chung: Không chỉ đóng góp tài chính, công sức nội trợ, chăm sóc con cái, quản lý gia đình cũng được công nhận.

• Hoàn cảnh, điều kiện của mỗi bên: Tuổi tác, khả năng lao động, nhu cầu nuôi dưỡng con, chỗ ở sau ly hôn… tòa sẽ xem xét để bảo vệ bên yếu thế.

• Lỗi trong quyền, nghĩa vụ hôn nhân: Nếu một bên có hành vi vi phạm nghiêm trọng như bạo lực gia đình, ngoại tình, phá sản tài sản… tòa có thể xử theo tỷ lệ nghiêng về phía bên không có lỗi.

• Ưu tiên chia bằng hiện vật: Nếu tài sản có thể chia bằng hiện vật (ví dụ hai căn nhà nhỏ) thì ưu tiên chia bằng hiện vật, nếu không chia được mới chuyển sang định giá thành tiền.

• Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của vợ/chồng, con: Nếu có người yếu thế — con nhỏ, vợ không có thu nhập, người mất khả năng lao động — tòa sẽ chú trọng đảm bảo phần tài sản để người đó tiếp tục cuộc sống.

2.2 Các trường hợp đặc biệt khi chia tài sản

• Tài sản hợp nhất (vợ chồng sống chung với gia đình lớn): Nếu tài sản vợ chồng hòa lẫn với tài sản của gia đình, phần của vợ chồng cần được xác định rõ để tách ra rồi chia theo nguyên tắc chung. Nếu không thể xác định rõ, tòa án chỉ chia một phần dựa vào đóng góp và hoàn cảnh.

• Quyền sử dụng đất: Nếu là tài sản riêng (trước hôn nhân, thừa kế riêng, tặng cho riêng), khi ly hôn vẫn thuộc về người đó. Nếu là tài sản chung (mua sau hôn nhân, thừa kế chung, tặng cho chung) thì được chia. Khi một bên tiếp tục sử dụng đất chung, phải thanh toán cho bên kia phần giá trị tương ứng.

• Tài sản riêng nhập vào tài sản chung: Ví dụ, một bên dùng tài sản riêng + tiền chung để đầu tư, mua sửa chữa – phần tăng giá trị đó có thể được xem là tài sản chung để chia.

• Tẩu tán tài sản: Nếu một bên cố tình chuyển tài sản, giấu tài sản để tránh chia, tòa án có quyền từ chối giao dịch hoặc kê biên tài sản để chia công bằng.

3. Ví dụ minh họa & lời khuyên thực tiễn

3.1 Ví dụ minh họa

Trường hợp anh A – chị B ly hôn đơn phương, có tranh chấp tài sản

• Anh A và chị B kết hôn năm 2018, trong thời gian hôn nhân, hai người cùng góp vốn mua nhà — tài sản chung.

• Chị B không chấp thuận ly hôn, anh A khởi kiện đơn phương. Trong đơn khởi kiện, anh A yêu cầu tòa chia căn nhà và tài sản chung khác.

• Tòa án xác định giá trị tài sản chung, nhìn nhận rằng chị B đã có hành vi vi phạm (ví dụ không hợp tác đầu tư chung, chiếm dụng tài sản). Do đó, tòa phân chia không 50:50 mà có thể là 60:40 hoặc 65:35 tùy hoàn cảnh chứng minh.

• Nếu anh A muốn tiếp tục sử dụng căn nhà và chị B được phần giá trị còn lại, anh A phải thanh toán phần chênh lệch cho chị B theo bản án.

3.2 Lời khuyên giúp bảo vệ quyền lợi khi ly hôn đơn phương

• Thu thập chứng cứ rõ ràng
  Cứ liệu về tài sản (sổ đỏ, hợp đồng mua bán, hóa đơn sửa chữa) là “mỏ vàng” để chứng minh tài sản chung hay riêng. Nếu không chứng minh được là riêng, tài sản đó thường bị xử là chung.

• Yêu cầu phân chia tài sản ngay khi khởi kiện ly hôn
  Đưa rõ trong đơn khởi kiện yêu cầu chia tài sản để tòa xem xét và không coi mặc định bạn từ bỏ quyền này.

• Ưu tiên hòa giải, thỏa thuận nếu có thể
  Nếu vợ chồng tự thỏa thuận được, Tòa án sẽ công nhận và ghi nhận vào bản án. Điều này giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và giảm xung đột.

• Chứng minh lỗi nếu có
  Nếu bạn có chứng cứ cho thấy bên kia có lỗi (bạo lực gia đình, phá sản tài sản, bỏ bê gia đình…), nên đưa chứng cứ để tòa có căn cứ điều chỉnh tỷ lệ chia.

• Cẩn trọng với tài sản nhập nhằng và tẩu tán
  Nếu phát hiện đối phương cố tình tẩu tán, báo cho tòa xem xét biện pháp bảo toàn tài sản (cưỡng chế, kê biên) trong quá trình tố tụng.

• Chú ý chi phí và án phí
  Trong vụ ly hôn đơn phương có tranh chấp tài sản, bạn sẽ chịu án phí 300.000 đồng + án phí theo giá trị tài sản tranh chấp.

4. Kết luận

Câu trả lời ngắn gọn là: Có, ly hôn đơn phương vẫn cho phép chia tài sản chung nếu bạn yêu cầu trong đơn khởi kiện và chứng minh được tài sản tranh chấp là tài sản chung. Việc không đồng thuận từ phía kia không loại bỏ quyền lợi tài sản hợp pháp của bạn.

Tuy nhiên, chia tài sản trong ly hôn đơn phương là quá trình phức tạp — cần có chứng cứ, lập luận rõ ràng, và sử dụng chiến lược hợp lý để tòa xét xử công bằng. Việc thỏa thuận trước hoặc trong tố tụng nếu được công nhận giúp giảm gánh nặng thời gian và chi phí. Nếu bạn đang hoặc sắp rơi vào tình huống này, hãy liên hệ với đơn vị pháp lý uy tín để được hướng dẫn chi tiết theo hoàn cảnh cụ thể, tránh mất quyền lợi.

Liên hệ với DEDICA Law Firm để được tư vấn pháp lý chuyên sâu!

📞 Hotline: (+84) 39 969 0012 (Hỗ trợ qua WhatsApp, WeChat và Zalo)

🏢 Trụ sở chính: 144 đường Võ Văn Tần, phường Xuân Hòa, TP. Hồ Chí Minh (144 đường Võ Văn Tần, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh)

🕒 Giờ làm việc: Thứ Hai – Thứ Sáu (8:30 – 18:00)

Liên hệ ngay để nhận tư vấn miễn phí lần đầu từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp của chúng tôi!