Tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa tại Việt Nam doanh nghiệp cần chuẩn bị gì?
Trong môi trường kinh doanh năng động hiện nay, tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa là một trong những rủi ro pháp lý phổ biến mà doanh nghiệp có thể gặp phải. Từ việc đối tác chậm thanh toán, phủ nhận nghĩa vụ hợp đồng đến tình trạng mua bán không xuất hóa đơn, tất cả đều có thể trở thành “ngòi nổ” dẫn tới kiện tụng.
Vậy doanh nghiệp cần lưu ý những gì để bảo vệ quyền lợi hợp pháp khi xảy ra tranh chấp? Hãy cùng DEDICA phân tích một số vấn đề cốt lõi từ góc độ pháp lý và thực tiễn xét xử.
Các yếu tố pháp lý cần nắm vững trong tranh chấp mua bán hàng hóa
Tranh chấp mua bán hàng hóa giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp thường xoay quanh các nội dung như giao kết hợp đồng, nghĩa vụ giao hàng – thanh toán, xử lý hóa đơn và xác nhận công nợ. Khi một trong các bên vi phạm thỏa thuận, bên còn lại có quyền khởi kiện để yêu cầu bồi thường, thanh toán hoặc hủy hợp đồng.
Hợp đồng không rõ ràng – nguồn cơn dẫn đến tranh chấp
Không ít doanh nghiệp vì sự quen biết, tin tưởng hoặc do quy trình nội bộ đơn giản mà giao dịch mua bán chỉ thông qua email, fax hoặc thỏa thuận miệng. Những cách thức này tuy tiện lợi nhưng lại tiềm ẩn rủi ro cao khi xảy ra tranh chấp vì thiếu cơ sở pháp lý rõ ràng.
Theo quy định tại Bộ luật Dân sự và Luật Thương mại, hợp đồng mua bán hàng hóa có thể được giao kết bằng văn bản, lời nói hoặc hành vi cụ thể. Tuy nhiên, nếu không có hợp đồng bằng văn bản, việc chứng minh nội dung thỏa thuận, đơn giá, thời gian thanh toán… sẽ trở nên rất khó khăn khi ra tòa.
Hóa đơn giá trị gia tăng và chứng từ giao nhận – yếu tố bắt buộc
Một trong những căn cứ quan trọng trong các vụ tranh chấp là hóa đơn giá trị gia tăng (GTGT) và phiếu xuất kho. Những tài liệu này vừa thể hiện quá trình giao nhận, vừa là cơ sở để khẳng định nghĩa vụ thanh toán của bên mua.
Trong vụ việc được Tòa án nhân dân thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương xét xử, bên nguyên đã cung cấp hàng chục hóa đơn GTGT cùng phiếu xuất kho làm căn cứ chứng minh bên bị đơn đã nhận hàng nhưng chưa thanh toán. Việc bị đơn từng sử dụng các hóa đơn này để kê khai tài chính cũng trở thành tình tiết quan trọng giúp Tòa án xác định nghĩa vụ thanh toán là có thật và có căn cứ pháp lý.
Công nợ thương mại cần được xác nhận bằng văn bản
Nhiều doanh nghiệp chỉ đối chiếu công nợ qua điện thoại hoặc email, không lưu trữ đầy đủ biên bản xác nhận công nợ theo định kỳ. Đây là thiếu sót nghiêm trọng khi xảy ra tranh chấp vì Tòa án sẽ ưu tiên các tài liệu gốc, có chữ ký hoặc đóng dấu xác nhận của cả hai bên.
Trên thực tế, một bảng kê công nợ được ký bởi phó tổng giám đốc bên mua, dù không có dấu công ty, vẫn được Tòa chấp nhận nếu chứng minh được là người có trách nhiệm và được sự đồng thuận nội bộ. Điều này cho thấy việc lưu trữ và xác nhận công nợ có vai trò sống còn trong việc bảo vệ quyền lợi doanh nghiệp.
Công nợ thương mại cần được xác nhận bằng văn bản
Giải pháp xử lý khi đối tác không thanh toán đúng hạn
Nếu đối tác không thanh toán hoặc từ chối nghĩa vụ hợp đồng, doanh nghiệp nên thực hiện các bước sau:
Gửi văn bản yêu cầu thanh toán
Văn bản cần thể hiện rõ số tiền nợ, thời hạn thanh toán và căn cứ pháp lý (hợp đồng, hóa đơn, phiếu xuất kho…). Đây là bước quan trọng để chứng minh thiện chí và làm căn cứ xác lập thời hiệu khởi kiện.
Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện đầy đủ
Một bộ hồ sơ khởi kiện hiệu quả cần bao gồm: hợp đồng (nếu có), hóa đơn GTGT, phiếu xuất kho, biên bản đối chiếu công nợ, thư từ/email giao dịch và văn bản yêu cầu thanh toán. Tòa án sẽ căn cứ vào toàn bộ tài liệu này để xác định quan hệ giao dịch và nghĩa vụ giữa các bên.
Xác định thời hiệu khởi kiện
Theo Luật Thương mại, thời hiệu khởi kiện tranh chấp thương mại là 2 năm kể từ thời điểm quyền và lợi ích bị xâm phạm. Tuy nhiên, nếu có bằng chứng về việc bên nợ xác nhận công nợ hoặc giao dịch vẫn tiếp diễn trong khoảng thời gian gần đây, thời hiệu có thể được gia hạn tương ứng.
Tính toán lãi chậm trả đúng quy định
Trong một vụ án gần đây, Tòa án chấp nhận yêu cầu tính lãi chậm trả 9%/năm – thấp hơn mức trung bình 11.35% của các ngân hàng. Điều này cho thấy, doanh nghiệp nên đề xuất mức lãi hợp lý, có lợi cho bị đơn để tăng khả năng được Tòa chấp nhận.
Doanh nghiệp nên đề xuất mức lãi hợp lý, có lợi cho bị đơn để tăng khả năng được Tòa chấp nhận.
Tối ưu giải pháp xử lý tranh chấp cùng DEDICA
Với kinh nghiệm nhiều năm tham gia giải quyết tranh chấp thương mại, DEDICA hiểu rõ cách xây dựng hồ sơ thuyết phục và đề xuất chiến lược tối ưu cho từng vụ việc. Không chỉ dừng lại ở khía cạnh pháp lý, chúng tôi còn đồng hành cùng khách hàng trong toàn bộ quá trình đàm phán, hòa giải và thi hành án để đảm bảo quyền lợi được thực thi đến cùng.
Bên cạnh việc đại diện trong tố tụng, DEDICA còn hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng quy trình kiểm soát công nợ, quy chế xuất hóa đơn và ký kết hợp đồng để phòng ngừa rủi ro ngay từ đầu.
Nếu doanh nghiệp bạn đang gặp khó khăn trong việc thu hồi công nợ, giải quyết tranh chấp hợp đồng hay cần tư vấn xây dựng hệ thống pháp lý nội bộ chặt chẽ, hãy để DEDICA trở thành đối tác pháp lý đồng hành cùng bạn.
Liên hệ với DEDICA để được tư vấn và bảo vệ quyền lợi doanh nghiệp trong các tranh chấp thương mại
Liên hệ với DEDICA Law Firm để được tư vấn pháp lý chuyên sâu!
📞 Hotline: (+84) 39 969 0012 (Hỗ trợ qua WhatsApp, WeChat và Zalo)
🏢 Trụ sở chính: 144 đường Võ Văn Tần, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh
🕒 Giờ làm việc: Thứ Hai – Thứ Sáu (8:30 – 18:00)
Liên hệ ngay để nhận tư vấn miễn phí lần đầu từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp của chúng tôi!
