Chia tài sản, giành quyền nuôi con khi ly hôn với người Trung Quốc tại Việt Nam – Những điều cần chuẩn bị

Jun 20

1. Khả năng thụ lý vụ án tại Tòa án Việt Nam

Nếu bạn hoặc người Trung Quốc đang cư trú tại Việt Nam, Tòa án nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết, ngoại trừ trường hợp cư trú ở vùng biên giới thì Tòa án cấp huyện xét xử.

2. Chuẩn bị hồ sơ pháp lý

Các giấy tờ cần chuẩn bị cho cả ly hôn thuận tình và đơn phương với người Trung Quốc:

Đơn yêu cầu ly hôn/đơn khởi kiện
Giấy chứng nhận kết hôn (bản gốc hoặc trích lục)
CMND/CCCD/hộ chiếu của hai bên
Giấy khai sinh con chung
Tài liệu chứng minh tài sản chung
Giấy tờ chứng minh nơi cư trú của người Trung Quốc

Nếu là ly hôn đơn phương hoặc vắng mặt một bên, cần có địa chỉ rõ ràng, “đơn xin xét xử vắng mặt”, và hỗ trợ dịch thuật/hợp pháp hóa lãnh sự theo yêu cầu.

3. Phân chia tài sản khi ly hôn

Nguyên tắc chia đôi tài sản chung, nhưng Tòa án có thể điều chỉnh dựa trên các yếu tố: hoàn cảnh mỗi bên, đóng góp, lỗi vi phạm…

Tài sản riêng (trước hôn nhân, được tặng riêng, thừa kế, tài sản cá nhân không chung) không bị chia, trừ khi nhập vào tài sản chung.
Ưu tiên chia tài sản chung bằng hiện vật; nếu không thể, sẽ quy đổi giá trị.

4. Quyền nuôi con chung

Cả hai bên có thể tự thỏa thuận. Nếu không đạt được sự đồng thuận, Tòa án quyết định dựa trên lợi ích cao nhất của trẻ (điều kiện phát triển, nơi cư trú ổn định, khả năng tài chính…).
Trường hợp người Trung Quốc vắng mặt tại Việt Nam, cần ủy thác tư pháp để tống đạt và xác minh thông tin (quá trình thường mất nhiều tháng).

5. Thời gian giải quyết

Thuận tình: nếu người Trung Quốc có mặt tại Việt Nam, chỉ mất từ 1–2 tháng; nếu ly hôn vắng mặt, thời gian có thể kéo dài hơn do thủ tục hợp pháp hóa/hộ chiếu/tống đạt.
Đơn phương: thời gian trung bình là 8–10 tháng để tiến hành ủy thác và mở phiên tòa; bản án có hiệu lực sau 12 tháng (thời gian để kháng cáo).

6. Những lưu ý quan trọng

Hợp pháp hóa lãnh sự giấy tờ do Trung Quốc cấp (giấy kết hôn, giấy khai sinh) là bước bắt buộc.
Địa chỉ người Trung Quốc phải rõ ràng, chính xác; nếu không, có thể dẫn đến hồ sơ bị trả lại sau khi ủy thác tư pháp thất bại.
Chuẩn bị bằng chứng khách quan cho tranh chấp tài sản và quyền nuôi con: hóa đơn, sổ đỏ, chứng từ nuôi dưỡng, tình trạng sống, sức khỏe, điều kiện học tập của con,…
Nếu người Trung Quốc vắng mặt, nên ủy quyền cho luật sư hoặc người đại diện để tiết kiệm thời gian đi lại và chi phí.