Người nước ngoài sống tại Việt Nam có được ly hôn tại Tòa án Việt Nam không?

Jul 15

Bạn hoặc người thân là người nước ngoài đang cư trú tại Việt Nam, nhưng khi hôn nhân trục trặc, lại phân vân liệu có thể ly hôn tại Việt Nam không? Phải nộp đơn ở đâu, mất bao lâu, có cần về nước hay không? Bài viết này sẽ giúp anh/chị hiểu rõ: Quy định hiện hành, một bản án thực tế, và toàn bộ quá trình pháp lý để tiến hành ly hôn đúng cách và hiệu quả tại Việt Nam.

1. Ly hôn có yếu tố nước ngoài – Cơ sở pháp lý mới nhất

Theo Điều 127 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, sửa đổi bổ sung (2023), ly hôn có yếu tố nước ngoài bao gồm:

Giữa công dân Việt Nam và người nước ngoài;
Hoặc giữa hai người nước ngoài nhưng cùng cư trú tại Việt Nam.

Tức là: nếu một bên là người nước ngoài đang sinh sống lâu dài tại Việt Nam, họ hoàn toàn có quyền nộp đơn ly hôn tại Việt Nam.

2. Thẩm quyền Tòa án – cấp và lãnh thổ

2.1. Thẩm quyền theo cấp

Ly hôn thuận tình hoặc đơn phương với người nước ngoài: thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh.
Riêng trường hợp cư trú tại vùng biên giới giữa Việt Nam và các quốc gia láng giềng, có thể giải quyết ở cấp huyện.

2.2. Thẩm quyền theo lãnh thổ

Nộp đơn tại tòa nơi bị đơn cư trú/làm việc nếu là đơn phương, hoặc bất kỳ bên nào trong thuận tình.
Nếu không xác định được nơi cư trú của bị đơn hoặc họ ở nước ngoài, nộp tại nơi nguyên đơn cư trú hoặc có tài sản.

3. Phân biệt Ly hôn thuận tình & Ly hôn đơn phương

3.1. Ly hôn thuận tình

Hai bên thống nhất chấm dứt hôn nhân, phân chia tài sản và quyền nuôi con; không có tranh chấp.
Thủ tục nhanh gọn: nếu cả hai đang ở tại Việt Nam, việc hòa giải tập trung nội bộ và Tòa án cấp tỉnh có thể xử trong vòng vài tuần làm việc.

3.2. Ly hôn đơn phương

Do một bên khởi kiện; có căn cứ như bạo lực, hôn nhân vô hiệu, vỡ vạc tình cảm .
Trường hợp bị đơn là người nước ngoài ở nước ngoài hoặc khó xác định, Tòa cần thực hiện ủy thác tư pháp, có thể mất tới 1–1,5 năm mới xong.

4. Hồ sơ cần chuẩn bị – chú trọng chứng thực và hợp pháp hóa lãnh sự

Các giấy tờ cần thiết:

Đơn xin ly hôn thuận tình có chữ ký cả hai hoặc đơn khởi kiện (đơn phương).
Giấy chứng nhận kết hôn (bản chính hoặc sao lưu trích lục), nếu kết hôn ở nước ngoài phải hợp pháp hóa lãnh sự và dịch sang tiếng Việt, đồng thời ghi chú tại Việt Nam.
CMND/CCCD/hộ chiếu đương sự; sổ hộ khẩu/tạm trú/giấy tạm trú.
Giấy khai sinh con chung (nếu có); các chứng cứ tài sản như sổ đỏ, xe, sổ tiết kiệm.
Nếu xử thuận tình vắng mặt người nước ngoài: đơn vắng mặt có chứng nhận chữ ký hợp pháp hóa lãnh sự.
Nếu là đơn phương và bị đơn ở nước ngoài: cung cấp địa chỉ cụ thể để Tòa thực hiện ủy thác tư pháp.

5. Quy trình giải quyết & chi phí – các lưu ý quan trọng

5.1. Trình tự cơ bản

Nộp hồ sơ tại Tòa án có thẩm quyền.
Trong 7–15 ngày, Tòa kiểm tra hồ sơ và yêu cầu tạm ứng án phí nếu hợp lệ.
Công bố thụ lý, tống đạt đơn nếu đơn phương; tiến hành hòa giải tại Tòa.
Nếu thuận tình: Tòa ban hành quyết định công nhận ly hôn. Nếu đơn phương: Mở phiên xét xử sau khi hòa giải không thành.
Nhận bản án/quyết định có hiệu lực – tiến hàng phân chia tài sản, quyền nuôi con.
Nếu ly hôn ở nước ngoài, cần thực hiện ghi chú bản án tại Việt Nam để ghi vào sổ hộ khẩu.

5.2. Thời gian & án phí

Ly hôn thuận tình tại Việt Nam nếu cả hai có mặt: có thể hoàn tất chỉ trong 15–20 ngày làm việc.
Ly hôn đơn phương với bị đơn ở nước ngoài: có thể kéo dài 1–1,5 năm do quy trình ủy thác tư pháp.
Án phí: khoảng 300.000 đ nếu không tranh tài sản; nếu có tranh chấp tài sản, áp dụng theo giá trị tài sản .

6. Bản án điển hình – minh chứng thực tiễn

Một vụ án tại TP. Hồ Chí Minh giữa vợ là công dân Việt Nam và chồng người nước ngoài cư trú tại VN. Vợ nộp đơn ly hôn đơn phương dù không xác định chính xác địa chỉ chồng. Tuy vậy, nhờ có hộ chiếu, thẻ tạm trú và giấy tờ hợp pháp hóa lãnh sự đầy đủ, Tòa án vẫn thụ lý và mở phiên sau 8 tháng. Sau đó, Tòa tiến hành ủy thác tư pháp, ban hành bản án và quyết định phân chia tài sản cũng như quyền nuôi con. Đây là minh chứng rõ ràng: người nước ngoài cư trú tại Việt Nam hoàn toàn có thể ly hôn tại Việt Nam.

7. Bài học rút ra & gợi ý hữu ích

Chuẩn bị kỹ hồ sơ, đặc biệt các giấy tờ nước ngoài phải dịch, hợp pháp hóa và ghi chú đầy đủ.
Xác định rõ nơi cư trú/làm việc trước khi nộp đơn để tránh bị trả lại hồ sơ.
Thuận tình là lựa chọn tối ưu nếu có thể, để tiết kiệm thời gian và chi phí.
Dịch vụ luật sư chuyên sâu rất hữu ích trong việc tư vấn thấu đáo, soạn thảo hồ sơ, hỗ trợ ủy thác tư pháp và phiên dịch pháp lý.

8. Kết luận

Người nước ngoài sinh sống lâu dài tại Việt Nam hoàn toàn có quyền ly hôn tại tòa án Việt Nam, dựa trên quy định tại Điều 127 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 (sửa đổi) và Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.
Tòa án cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết; nơi nộp hồ sơ tùy theo tiện cư trú của bên thuận tình hoặc bên bị đơn.
Việc chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, chính xác giúp rút ngắn thời gian, tránh những rủi ro không đáng có.
Thuận tình + chuyên gia pháp lý = shortcut cho giải pháp nhanh gọn, tiết kiệm và hiệu quả.