Phương pháp định giá tài sản trong tranh chấp ly hôn có yếu tố nước ngoài tại Việt Nam
1. Ly hôn có yếu tố nước ngoài tại Việt Nam là gì, có ảnh hưởng gì đến định giá tài sản?
Theo Điều 127 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, ly hôn có yếu tố nước ngoài xảy ra khi vợ chồng là công dân Việt Nam và người nước ngoài, hoặc là người nước ngoài cùng cư trú ở Việt Nam, hoặc một bên không cư trú tại Việt Nam vào thời điểm ly hôn, hoặc khi có bất động sản ở nước ngoài, việc xử lý sẽ theo pháp luật của nước nơi có bất động sản đó.
Ảnh hưởng đến định giá tài sản:
Nếu tài sản là bất động sản ở nước ngoài, việc định giá thường tuân theo luật của quốc gia sở tại, có thể yêu cầu thẩm định giá theo chuẩn nước ngoài, rồi chuyển đổi giá trị sang Việt Nam đồng phù hợp để tòa án xem xét.
Đối với tài sản tại Việt Nam, vẫn áp dụng quy định pháp luật Việt Nam về định giá tài sản, thẩm định giá trong tố tụng dân sự.
2. Phương pháp định giá tài sản ở Việt Nam (đặc biệt trong bối cảnh ly hôn có yếu tố nước ngoài) được thực hiện ra sao?
Theo Điều 104 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, các bên có quyền:
Tự thỏa thuận xác định giá tài sản, hoặc
Cung cấp giá do mình xác định, hoặc
Yêu cầu Tòa thành lập Hội đồng định giá, hoặc
Yêu cầu định giá lại nếu kết quả ban đầu không chính xác với thị trường.
Quy trình thẩm định giá phổ biến gồm:
Phân loại tài sản, chuẩn bị hồ sơ pháp lý (giấy chứng nhận, hợp đồng, hóa đơn…).
Khảo sát thực tế, thu thập thông tin thị trường.
Lập báo cáo thẩm định giá.
Kiểm soát nội bộ và phát hành chứng thư thẩm định giá.
Nếu là tài sản tại nước ngoài, bên có thể thuê đơn vị thẩm định nước ngoài để làm báo cáo, rồi chuyển ngữ và công chứng, để tòa án Việt Nam có căn cứ xem xét.
3. Các lưu ý pháp lý và thực tiễn trong định giá tài sản ly hôn có yếu tố nước ngoài tại Việt Nam
a) Ưu tiên thỏa thuận giữa vợ chồng
Nếu vợ chồng có thỏa thuận rõ về giá trị tài sản, tòa án sẽ tôn trọng. Nếu không, tòa án sẽ áp dụng nguyên tắc Luật Hôn nhân và gia đình 2014: chia tài sản chung theo thỏa thuận; nếu không thì chia đôi, nhưng phải tính đến các yếu tố như hoàn cảnh, công sức đóng góp, lỗi, và bảo vệ lợi ích của bên yếu thế.
b) Tài sản tại Việt Nam nhưng bên vợ hoặc chồng ở nước ngoài
Căn cứ quyết định thẩm quyền theo Điều 35 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015: nếu có tài sản hoặc đương sự ở nước ngoài hoặc cần Ủy thác tư pháp thì tòa án cấp tỉnh trở lên xử lý.
Hồ sơ cần thêm văn bản pháp lý từ chính quyền địa phương hoặc lãnh sự nếu bên bị đơn đã xuất cảnh.
c) Bất động sản tại nước ngoài
Tòa án sẽ áp dụng pháp luật nơi có bất động sản đó để xác định quyền sở hữu và định giá. Điều này đòi hỏi hợp tác quốc tế, có thể cần nhận diện đơn vị định giá tại quốc gia liên quan, bản dịch, công chứng,...
d) Chi phí thẩm định và án phí tại Việt Nam
Chi phí thẩm định giá do tòa án thực hiện: theo bảng quy định tại Điều 104 BLTTDS, tương tự như án phí có giá ngạch:
Từ 4 triệu đồng trở xuống: 200.000 đồng
Từ trên 4 triệu đến 400 triệu: 5% giá trị tài sản
Trên 400 triệu đến 800 triệu: 20 triệu + 4% phần vượt…
Trên 4 tỷ: 112 triệu + 0,1% phần vượt.
Nếu định giá do công ty độc lập: phí theo thỏa thuận giữa bên yêu cầu và công ty, được xác định bằng Hợp đồng dịch vụ thẩm định giá.
4. Kinh nghiệm thực tiễn – Lời khuyên hữu ích
– Thỏa thuận giá cả minh bạch, ưu tiên nội bộ
Khuyến nghị vợ chồng nên tự thỏa thuận và soạn văn bản công nhận giá trị tài sản, đính kèm chứng từ (hóa đơn, hợp đồng…). Giúp tiết kiệm thời gian, chi phí tố tụng và tránh xung đột.
– Chọn đơn vị thẩm định uy tín
Với tài sản tại Việt Nam: lựa chọn công ty thẩm định có chứng nhận, kinh nghiệm như Sunvalue, AFA, Savills...
Với tài sản tại nước ngoài: hợp tác với đơn vị thẩm định uy tín tại nước sở tại, dữ liệu chuyển ngữ và chứng thực pháp lý.
– Chuẩn bị tài liệu đầy đủ, sớm
Hồ sơ tài sản (giấy chứng nhận, hợp đồng, biên lai, ảnh, bản đồ...)
Bản dịch công chứng với tài sản nước ngoài
Bản thỏa thuận định giá nếu có
– Chuẩn bị nguồn lực chi phí
Tính toán trước mức phí thẩm định (nếu tòa định giá) hoặc chi phí thuê đơn vị thẩm định, đồng thời án phí tạm ứng và phí luật sư nếu có.
Kết luận
Việc định giá tài sản trong tranh chấp ly hôn có yếu tố nước ngoài tại Việt Nam là một quy trình tương đối phức tạp với các bước sau:
Tách biệt rõ loại tài sản (Việt Nam hay nước ngoài) để áp dụng pháp luật thích hợp.
Ưu tiên thỏa thuận, nếu không thì thực hiện theo quy định tại Điều 104 BLTTDS và Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình 2014.
Cần hồ sơ đầy đủ, hợp lý, đặc biệt khi có yếu tố quốc tế.
Dự trù chi phí thẩm định, án phí và các thủ tục pháp lý khác.
Liên hệ với DEDICA Law Firm để được tư vấn pháp lý chuyên sâu!
📞 Hotline: (+84) 39 969 0012 (Hỗ trợ qua WhatsApp, WeChat và Zalo)
🏢 Trụ sở chính: 144 đường Võ Văn Tần, phường Xuân Hòa, TP. Hồ Chí Minh (144 đường Võ Văn Tần, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh)
🕒 Giờ làm việc: Thứ Hai – Thứ Sáu (8:30 – 18:00)
Liên hệ ngay để nhận tư vấn miễn phí lần đầu từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp của chúng tôi!
