Thị trường lao động Việt Nam 2025: Xu hướng và tranh chấp nổi bật

Thị trường lao động tại Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển đổi sâu rộng: độ tuổi lao động trẻ, công nghệ lên ngôi, nguồn lực không chính thức vẫn chiếm áp đảo và tranh chấp lao động ngày càng đa dạng. Vậy tại Việt Nam, các doanh nghiệp và người lao động cần nắm rõ xu hướng nào và chuẩn bị đối phó với những tranh chấp nổi bật nào?

1. Xu hướng chính của thị trường lao động tại Việt Nam năm 2025

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu và trong nước thay đổi nhanh, thị trường lao động tại Việt Nam năm 2025 ghi nhận nhiều tín hiệu mới – vừa là cơ hội lớn, nhưng cũng đầy thách thức cho doanh nghiệp và người lao động.

1.1. Đổi mới cơ cấu lao động và nhu cầu kỹ năng

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, trong quý II/2025, tỷ lệ lao động phi chính thức tại Việt Nam là khoảng 63,5%, giảm nhẹ so với cùng kỳ năm trước. Đồng thời, lao động đã qua đào tạo (có bằng, chứng chỉ) đạt khoảng 29,1% trong quý II, tăng 0,3 điểm phần trăm so với quý trước. Điều này cho thấy nguồn lực lao động tại Việt Nam đang dần chuyên nghiệp hơn, nhưng vẫn còn khoảng lớn lao động chưa được đào tạo bài bản.

Các ngành nghề có nhu cầu tăng mạnh gồm công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo (AI), logistics – chuỗi cung ứng, năng lượng tái tạo, sản xuất hàng xuất khẩu. Doanh nghiệp tại Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, đang tìm kiếm lao động có kỹ năng “xanh”, kỹ năng mềm, và khả năng thích ứng với công nghệ mới.

1.2. Quy định pháp luật và cơ chế bảo vệ người lao động mới

Năm 2025 đánh dấu bước ngoặt pháp lý lớn tại Việt Nam khi Employment Law 2025 (Luật Việc làm 2025) chính thức được quốc hội thông qua sẽ có hiệu lực từ ngày 1 /1 / 2026. Luật này nhằm đáp ứng xu hướng thị trường lao động mới như công việc linh hoạt, kinh tế gig, chuyển đổi số trong quản trị nhân sự.

Một số điểm nổi bật bao gồm:

• Mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp, bao gồm cả người làm hợp đồng ngắn hạn từ 1 tháng trở lên;

• Bổ sung các quy định về hợp đồng điện tử, quản lý dữ liệu cá nhân người lao động;

• Phát triển hệ thống thông tin thị trường lao động, đăng ký lao động toàn quốc;

Tại Việt Nam, việc doanh nghiệp và người lao động cùng cập nhật và tuân thủ các quy định mới sẽ là một yếu tố then chốt để tránh rủi ro pháp lý và tranh chấp lao động.

2. Tranh chấp lao động nổi bật và cách đối phó

Cùng với các xu hướng nói trên, thị trường lao động tại Việt Nam không tránh khỏi những tranh chấp và rủi ro pháp lý. Việc hiểu rõ và chuẩn bị tốt sẽ giúp doanh nghiệp và người lao động vận hành an toàn hơn.

2.1. Các loại tranh chấp lao động thường gặp

Theo phân tích từ các chuyên gia, tại Việt Nam tranh chấp lao động thường phát sinh từ: lương – thưởng chưa thanh toán đúng hạn, sa thải không hợp pháp, vi phạm hợp đồng lao động, phân biệt đối xử. Trong bối cảnh thị trường lao động chuyển đổi nhanh, việc thiếu kỹ năng, tuyển dụng không phù hợp hoặc thất nghiệp gia tăng cũng là nguồn cơn của tranh chấp.

Một ví dụ: mặc dù tăng trưởng GDP Việt Nam 6 tháng đầu năm 2025 đạt 7,52%, nhưng thực tế cung – cầu lao động vẫn “lệch nhịp”, khiến người lao động có nguy cơ mất việc hoặc phải chấp nhận điều kiện làm việc kém ổn định hơn.

2.2. Rủi ro mới dưới khung pháp lý tại Việt Nam

Luật Việc làm 2025 tại Việt Nam cũng đặt doanh nghiệp và người lao động vào một số rủi ro mới nếu không chuẩn bị tốt. Chẳng hạn: doanh nghiệp không đóng đủ bảo hiểm thất nghiệp sẽ phải bồi thường quyền lợi cho người lao động. Việc quản lý dữ liệu nhân sự và hợp đồng điện tử nếu thiếu kiểm soát có thể dẫn tới vi phạm pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Thêm vào đó, khi lao động di chuyển giữa địa phương (ví dụ từ vùng nông thôn về thành thị), quyền lợi bảo hiểm thất nghiệp sẽ được chuyển đổi nhưng nếu không làm đúng thủ tục sẽ bị gián đoạn.

2.3. Gợi ý chiến lược cho doanh nghiệp và người lao động tại Việt Nam

Để tận dụng cơ hội và giảm thiểu rủi ro tại thị trường lao động Việt Nam năm 2025, cả doanh nghiệp và người lao động nên chủ động thực hiện một số biện pháp chiến lược.

2.4. Đối với doanh nghiệp

• Nâng cấp nguồn lực nhân sự: đầu tư đào tạo lại (reskilling) và nâng cấp kỹ năng cao cho lực lượng lao động, đặc biệt kỹ năng số, kỹ năng mềm, và phù hợp với công nghệ.

• Tuân thủ và cập nhật pháp luật: rà soát lại hợp đồng lao động (bao gồm cả phần điện tử), chính sách bảo hiểm thất nghiệp, cơ chế thu thập dữ liệu nhân sự để đảm bảo không vi phạm Luật Việc làm 2025.

• Xây dựng hệ thống quản trị nhân sự chủ động: sử dụng công nghệ để quản lý dữ liệu lao động, linh hoạt trong chính sách tuyển dụng và giữ chân nhân tài.

• Dự báo và kiểm soát rủi ro tranh chấp: thiết lập quy trình giải quyết khiếu nại nội bộ, đảm bảo minh bạch trong lương, thưởng, xử lý hợp đồng, và giảm thiểu việc sa thải không đúng thủ tục.

2.5. Đối với người lao động

• Củng cố kỹ năng và đặc biệt là kỹ năng “tương lai”: chủ động học hỏi về công nghệ, chuyển đổi số và tăng khả năng thích ứng với thay đổi.

• Hiểu quyền lợi và trách nhiệm: nắm rõ hợp đồng lao động, điều kiện bảo hiểm thất nghiệp, quyền chuyển địa điểm nhận lợi ích nếu chuyển vùng.

• Tham gia vào đời sống doanh nghiệp một cách chủ động: tìm hiểu rõ chính sách công ty, góp ý về môi trường làm việc và đảm bảo mình được đối xử công bằng.

• Giữ hồ sơ rõ ràng và minh bạch: lưu trữ hợp đồng, giấy tờ liên quan đến bảo hiểm, dữ liệu cá nhân để đảm bảo quyền lợi trước các tranh chấp.

3. Kết luận

Thị trường lao động Việt Nam năm 2025 đang đứng trước bước ngoặt quan trọng – nơi cơ hội và thách thức đan xen. Một mặt, nền kinh tế phục hồi mạnh, hội nhập sâu rộng mở ra hàng triệu việc làm mới; mặt khác, sự thay đổi nhanh của công nghệ, cơ cấu nghề nghiệp và khung pháp lý khiến rủi ro tranh chấp lao động cũng gia tăng.

Cả doanh nghiệp và người lao động tại Việt Nam cần chủ động thích ứng: doanh nghiệp không chỉ tuân thủ pháp luật mà còn phải xây dựng văn hóa nhân sự bền vững, minh bạch và tôn trọng; người lao động cần trang bị kỹ năng mới, nắm rõ quyền lợi của mình để tự bảo vệ trước biến động thị trường.

Trong giai đoạn này, việc đồng hành cùng các chuyên gia pháp lý giàu kinh nghiệm là chìa khóa giúp các bên tránh được sai sót, hạn chế rủi ro và phát triển ổn định. DEDICA Law cam kết luôn sát cánh cùng doanh nghiệp và người lao động, mang đến giải pháp pháp lý an toàn – hiệu quả – tối ưu chi phí, giúp thị trường lao động Việt Nam phát triển lành mạnh và bền vững.

Liên hệ với DEDICA Law Firm để được tư vấn pháp lý chuyên sâu!

📞 Hotline: (+84) 39 969 0012 (Hỗ trợ qua WhatsApp, WeChat và Zalo)

🏢 Trụ sở chính: 144 đường Võ Văn Tần, phường Xuân Hòa, TP. Hồ Chí Minh (144 đường Võ Văn Tần, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh)

🕒 Giờ làm việc: Thứ Hai – Thứ Sáu (8:30 – 18:00)

Liên hệ ngay để nhận tư vấn miễn phí lần đầu từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp của chúng tôi!