Thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài khi tranh chấp tài sản tại Việt Nam

Trong quá trình hội nhập quốc tế, ngày càng nhiều cặp đôi có yếu tố nước ngoài kết hôn và sinh sống tại Việt Nam. Tuy nhiên, không phải cuộc hôn nhân nào cũng bền lâu. Khi ly hôn, đặc biệt là có tranh chấp tài sản, việc xác định đúng trình tự thủ tục theo pháp luật Việt Nam là điều vô cùng quan trọng để đảm bảo quyền lợi cho các bên.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm rõ thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài khi tranh chấp tài sản tại Việt Nam, bao gồm các bước thực hiện, quy định pháp lý hiện hành, những khó khăn thường gặp và lưu ý quan trọng.

1. Ly hôn có yếu tố nước ngoài là gì?

Ly hôn có yếu tố nước ngoài là trường hợp ly hôn mà trong quan hệ hôn nhân có ít nhất một bên là người nước ngoài, hoặc người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Đây cũng có thể là trường hợp hai vợ chồng đều là người nước ngoài nhưng đang cư trú tại Việt Nam.

Trong những trường hợp này, thẩm quyền giải quyết thuộc về Tòa án nhân dân cấp tỉnh tại Việt Nam nếu một trong hai bên đang cư trú hoặc có tài sản tại Việt Nam. Trường hợp không xác định được nơi cư trú hoặc tài sản của bị đơn, cơ quan tố tụng sẽ thực hiện thủ tục ủy thác tư pháp để thông báo và triệu tập theo đúng quy trình quốc tế.

2. Các quy định pháp luật điều chỉnh ly hôn có yếu tố nước ngoài tại Việt Nam

Việc giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài tại Việt Nam được điều chỉnh bởi các văn bản pháp luật sau:

• Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, đặc biệt là Điều 127 về ly hôn có yếu tố nước ngoài.

• Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, quy định thẩm quyền, trình tự thủ tục tại Tòa án Việt Nam.

• Luật Quốc tịch Việt Nam, Luật Nhập cảnh – Xuất cảnh, và các văn bản liên quan đến cư trú, quốc tịch.

• Các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, trong trường hợp liên quan đến tài sản, giấy tờ ở nước ngoài.

Việc xác định đúng luật áp dụng là bước đầu tiên cực kỳ quan trọng để không bị kéo dài thời gian hoặc bị Tòa án trả lại hồ sơ do không đủ thẩm quyền.

3. Thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài khi có tranh chấp tài sản tại Việt Nam

3.1. Chuẩn bị hồ sơ ly hôn

Hồ sơ ly hôn có yếu tố nước ngoài cần có những giấy tờ sau:

• Đơn xin ly hôn (thuận tình hoặc đơn phương).

• Bản chính Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn. Nếu đăng ký kết hôn tại nước ngoài thì cần được hợp pháp hóa lãnh sự, dịch sang tiếng Việt và ghi chú kết hôn tại Sở Tư pháp Việt Nam.

• Giấy khai sinh của con chung (nếu có).

• Hộ chiếu, CMND/CCCD của hai bên vợ chồng.

• Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản chung, tài sản riêng nếu có tranh chấp tài sản.

• Các giấy tờ chứng minh người nước ngoài đang cư trú tại Việt Nam hoặc ở nước ngoài.

Nếu một trong hai bên đang ở nước ngoài và không thể về Việt Nam, cần có giấy ủy quyền hợp lệ để người khác thay mặt thực hiện thủ tục.

3.2. Xác định thẩm quyền Tòa án

Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ việc ly hôn có yếu tố nước ngoài là Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi bị đơn cư trú hoặc nơi có tài sản tranh chấp. Trường hợp bị đơn là người nước ngoài không còn cư trú tại Việt Nam, cần thực hiện thủ tục ủy thác tư pháp để triệu tập người này theo đúng quy định quốc tế.

Trường hợp có tranh chấp tài sản là bất động sản tại Việt Nam, Tòa án nơi có bất động sản sẽ có thẩm quyền giải quyết phần tài sản trong vụ án ly hôn.

3.3. Thụ lý vụ án và thông báo cho người có liên quan

Sau khi nhận đơn và hồ sơ đầy đủ, Tòa án sẽ tiến hành thụ lý vụ án. Nếu một bên đang ở nước ngoài, Tòa án sẽ gửi thông báo và các tài liệu liên quan theo quy trình ủy thác tư pháp quốc tế. Việc này thường kéo dài thời gian giải quyết do phải phụ thuộc vào sự hợp tác của cơ quan tư pháp nước ngoài.

Nếu trong thời gian quy định không nhận được phản hồi từ phía người nước ngoài, Tòa án vẫn có thể xét xử vắng mặt nếu đã có đầy đủ căn cứ.

3.4. Hòa giải và xét xử

Tòa án có trách nhiệm tiến hành hòa giải trước khi đưa vụ việc ra xét xử. Tuy nhiên, nếu một bên cố tình vắng mặt hoặc không hợp tác, hoặc trường hợp ly hôn đơn phương, vụ án sẽ được đưa ra xét xử theo đúng trình tự.

Phần tài sản tranh chấp sẽ được xem xét kỹ lưỡng dựa trên:

• Nguồn gốc hình thành tài sản: tài sản chung hay riêng.

• Công sức đóng góp của mỗi bên.

• Quyền và nghĩa vụ chăm sóc con chung (nếu có).

• Thỏa thuận trước đó giữa hai bên, nếu có lập văn bản hợp lệ.

4. Những lưu ý khi có tranh chấp tài sản trong ly hôn có yếu tố nước ngoài

4.1. Tài sản tại Việt Nam

Tòa án Việt Nam có thẩm quyền phân chia tài sản là bất động sản hoặc động sản hiện hữu tại Việt Nam. Nếu tài sản được hình thành trong thời kỳ hôn nhân, có thể được coi là tài sản chung, trừ khi có căn cứ chứng minh là tài sản riêng.

Việc phân chia tài sản sẽ dựa trên nguyên tắc công bằng, có xét đến công sức đóng góp, yếu tố lỗi của mỗi bên và hoàn cảnh gia đình sau ly hôn.

4.2. Tài sản ở nước ngoài

Tòa án Việt Nam không có thẩm quyền chia tài sản là bất động sản ở nước ngoài. Trong trường hợp này, đương sự cần khởi kiện riêng tại quốc gia nơi có tài sản, hoặc đề nghị tòa nước ngoài công nhận và thi hành bản án của tòa Việt Nam nếu được cho phép.

4.3. Chứng cứ về tài sản

Việc cung cấp chứng cứ về tài sản là điều kiện bắt buộc khi yêu cầu chia tài sản. Đối với tài sản tại Việt Nam, các giấy tờ như sổ đỏ, hợp đồng mua bán, giấy tờ chứng minh giao dịch, kê khai thu nhập… cần được nộp bản gốc hoặc bản sao có chứng thực.

Nếu tài sản ở nước ngoài, người yêu cầu cần cung cấp giấy tờ được hợp pháp hóa lãnh sự và dịch thuật đúng quy định để làm chứng cứ trước Tòa.

5. Án phí và thời gian giải quyết

Án phí sơ thẩm ly hôn không tranh chấp tài sản khoảng 300.000 đồng. Nếu có tranh chấp tài sản, mức án phí tính theo giá trị tài sản tranh chấp theo biểu phí hiện hành.

Thời gian giải quyết vụ ly hôn có yếu tố nước ngoài thường kéo dài hơn so với ly hôn trong nước, dao động từ 4 đến 12 tháng, phụ thuộc vào:

• Việc xác minh giấy tờ, địa chỉ ở nước ngoài.

• Quá trình ủy thác tư pháp.

• Mức độ phức tạp của tranh chấp tài sản.

• Sự hợp tác của hai bên đương sự.

Kết luận

Việc ly hôn có yếu tố nước ngoài và có tranh chấp tài sản tại Việt Nam đòi hỏi người trong cuộc cần nắm rõ quy định pháp luật hiện hành, chuẩn bị kỹ lưỡng hồ sơ và xác định đúng chiến lược xử lý.

Nếu bạn hoặc người thân đang trong quá trình ly hôn có yếu tố nước ngoài tại Việt Nam, lời khuyên chân thành là hãy tìm đến đội ngũ luật sư có kinh nghiệm trong lĩnh vực tố tụng hôn nhân gia đình quốc tế, để đảm bảo không bỏ sót quyền lợi nào, đồng thời hạn chế rủi ro kéo dài vụ việc hoặc thiệt hại về tài sản.

Liên hệ với DEDICA Law Firm để được tư vấn pháp lý chuyên sâu!

📞 Hotline: (+84) 39 969 0012 (Hỗ trợ qua WhatsApp, WeChat và Zalo)

🏢 Trụ sở chính: 144 đường Võ Văn Tần, phường Xuân Hòa, TP. Hồ Chí Minh (144 đường Võ Văn Tần, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh)

🕒 Giờ làm việc: Thứ Hai – Thứ Sáu (8:30 – 18:00)

Liên hệ ngay để nhận tư vấn miễn phí lần đầu từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp của chúng tôi!