Khi người lao động nghỉ việc, câu hỏi thường gặp là: “Tôi chưa nghỉ phép năm, vậy có được thanh toán bằng tiền không?”. Đây là chủ đề gây tranh cãi không chỉ giữa người lao động và doanh nghiệp mà còn trong nhiều vụ việc được đưa ra tòa án xử lý. Hiểu rõ quyền lợi liên quan đến ngày nghỉ phép hàng năm là cách để bảo vệ chính mình trong các tình huống phát sinh tranh chấp lao động.

Tiền phép năm là gì và người lao động có quyền gì với khoản này?

Tiền phép năm là khoản tiền lương tương ứng với số ngày nghỉ hàng năm mà người lao động chưa nghỉ. Theo Bộ luật Lao động hiện hành, mỗi người lao động làm việc đủ 12 tháng cho một người sử dụng lao động sẽ được nghỉ ít nhất 12 ngày phép có hưởng lương mỗi năm. Trong trường hợp người lao động chưa nghỉ hoặc chưa nghỉ hết số ngày này mà nghỉ việc, bị mất việc hoặc vì lý do chính đáng, họ có quyền yêu cầu thanh toán bằng tiền cho những ngày chưa nghỉ.

Pháp luật quy định rõ về quyền này như thế nào?

Từ ngày 01/5/2013, Bộ luật Lao động 2012 (điều 114) quy định rõ: người lao động khi thôi việc hoặc vì các lý do khác mà chưa nghỉ hoặc chưa nghỉ hết số ngày nghỉ hàng năm thì được thanh toán bằng tiền cho những ngày chưa nghỉ. Trước đó, cũng có quy định tương tự tại các văn bản pháp luật tiền nhiệm.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các văn bản nội bộ như nội quy lao động hay thỏa ước lao động tập thể cũng có thể bổ sung quy định cụ thể về thời hạn sử dụng phép năm và điều kiện thanh toán. Nếu nội dung không trái với luật, các quy định nội bộ này sẽ được áp dụng.

Khi nào người lao động không được thanh toán tiền phép năm đã tích lũy?

Đây là điểm quan trọng và thường gây hiểu nhầm. Nhiều người lao động cho rằng cứ còn phép là được thanh toán, nhưng thực tế pháp luật và tòa án xét xử rất cụ thể về các điều kiện:

Thời hiệu yêu cầu khởi kiện: Người lao động có quyền yêu cầu thanh toán tiền phép năm trong thời hạn một năm kể từ ngày phát sinh quyền lợi. Nếu nộp đơn sau thời hạn này, tòa án có thể bác đơn vì đã hết thời hiệu.
Thời điểm nghỉ việc và thời điểm phát sinh yêu cầu: Nếu người lao động biết rõ quyền lợi của mình nhưng không yêu cầu doanh nghiệp thanh toán đúng thời điểm, việc này có thể bị xem là từ bỏ quyền yêu cầu.
Nội quy lao động và thỏa ước lao động tập thể: Nếu doanh nghiệp đã quy định rõ rằng ngày phép phải được sử dụng trong năm đó và không được chuyển sang năm sau, người lao động cần lưu ý để thực hiện đúng thời hạn.
Thiếu chứng cứ rõ ràng: Nếu người lao động không lưu giữ tài liệu hoặc chứng cứ về việc còn phép chưa nghỉ hoặc đã từng yêu cầu thanh toán mà không được đáp ứng, khả năng tòa án bác yêu cầu là rất cao.

Người lao động có quyền yêu cầu thanh toán tiền phép năm trong thời hạn một năm kể từ ngày phát sinh quyền lợi

Cần làm gì để đảm bảo quyền lợi về phép năm khi nghỉ việc?

Để bảo vệ quyền lợi hợp pháp liên quan đến ngày phép năm, người lao động cần chủ động trong việc theo dõi, ghi chép và yêu cầu thanh toán đúng thời điểm:

Hiểu rõ nội quy và thỏa ước lao động tập thể

Mỗi công ty có thể có quy định riêng về cách xử lý ngày phép chưa sử dụng. Nếu quy định không trái với luật và đã được công bố, người lao động cần tuân thủ. Việc nắm rõ nội quy giúp bạn không bỏ lỡ quyền lợi chỉ vì thiếu thông tin.

Gửi yêu cầu bằng văn bản đúng thời điểm

Trong mọi trường hợp, khi nghỉ việc, người lao động nên yêu cầu công ty xác nhận rõ số ngày phép còn lại và đề nghị thanh toán nếu chưa nghỉ hết. Yêu cầu này cần thực hiện trước hoặc ngay sau khi nghỉ việc, không nên để kéo dài vì sẽ ảnh hưởng đến quyền khởi kiện.

Lưu trữ tài liệu, bảng lương, email nội bộ liên quan đến phép năm

Tất cả thông tin liên quan đến nghỉ phép như bảng lương thể hiện số phép, email xin nghỉ, xác nhận từ nhân sự… đều là bằng chứng quan trọng nếu xảy ra tranh chấp sau này.

Xin tư vấn pháp lý nếu phát sinh tranh chấp

Nếu người lao động phát hiện quyền lợi về ngày phép chưa được đảm bảo sau khi nghỉ việc, nên liên hệ sớm với luật sư hoặc công ty luật uy tín để được tư vấn thủ tục và thời hiệu khởi kiện phù hợp.

Vụ việc không được tòa án chấp nhận: Bài học cho người lao động

Một vụ án lao động từng được Tòa án nhân dân tỉnh xét xử cho thấy: người lao động nghỉ việc vào năm 2016, đến năm 2020 mới yêu cầu công ty thanh toán 65 ngày phép chưa nghỉ từ năm 2008 đến 2015. Tuy nhiên, yêu cầu bị bác vì:

Nội quy công ty quy định phép năm không được chuyển sang năm sau.
Người lao động khi còn làm việc giữ chức vụ cao, hiểu rõ chế độ nhưng không có yêu cầu trong suốt nhiều năm.
Hết thời hiệu khởi kiện theo quy định pháp luật.

Vụ việc này là lời nhắc nhở rõ ràng: hiểu đúng, hành động sớm và có chứng cứ là điều kiện tiên quyết để bảo vệ quyền lợi cá nhân.

Phép năm là quyền lợi thiết thực của người lao động, nhưng để quyền này được bảo vệ hợp pháp, cần nắm rõ quy định, thời hiệu và có chiến lược hành động phù hợp. Nếu bạn đang chuẩn bị nghỉ việc hoặc đã nghỉ việc và muốn yêu cầu thanh toán phép năm, đừng chần chừ.

DEDICA là đơn vị đồng hành đáng tin cậy với nhiều kinh nghiệm trong giải quyết tranh chấp lao động và bảo vệ quyền lợi người lao động. Chúng tôi cam kết hỗ trợ bạn đánh giá tình huống cụ thể, đưa ra phương án pháp lý phù hợp và kịp thời để không bỏ lỡ quyền lợi chính đáng của mình.

Liên hệ với DEDICA Law Firm để được tư vấn pháp lý chuyên sâu!

📞 Hotline: (+84) 39 969 0012 (Hỗ trợ qua WhatsApp, WeChat và Zalo)

🏢 Trụ sở chính: 144 đường Võ Văn Tần, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh

🕒 Giờ làm việc: Thứ Hai – Thứ Sáu (8:30 – 18:00)

Liên hệ ngay để nhận tư vấn miễn phí lần đầu từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp của chúng tôi!

Tiền phép năm chưa nghỉ có được đòi lại sau khi nghỉ việc không?