Tranh chấp quyền sở hữu doanh nghiệp khi ly hôn tại Việt Nam – Có gì cần biết?

Jun 24

Written By Tam Nguyen

1. Quyền sở hữu doanh nghiệp được xác định thế nào theo luật?

Đối với Công ty TNHH một thành viên, chủ sở hữu cá nhân có quyền quyết định toàn bộ nội dung điều lệ, cơ cấu tổ chức, đầu tư, phân phối lợi nhuận, chuyển nhượng vốn… dựa trên Luật Doanh nghiệp 2020.
Với Công ty cổ phần, quyền sở hữu được xác định dựa trên cổ phần mà vợ/chồng nắm giữ, theo Điều lệ và Luật Doanh nghiệp, đồng thời được điều chỉnh theo Điều 59 về quyền của thành viên/cổ đông .

2. Doanh nghiệp có thể bị "trận pháp lý" sau ly hôn?

Có, đặc biệt khi vợ hoặc chồng giữ vai trò là chủ sở hữu hoặc cổ đông. Các rủi ro phổ biến:

Chồng/vợ đòi quyền điều hành doanh nghiệp, gây tranh chấp nội bộ.
Chuyển nhượng cổ phần trái thỏa thuận để né tránh chia tài sản.
Quyền quyết định điều lệ thay đổi, ảnh hưởng đến cấu trúc quản trị.
Ngăn cản người kia ra quyết định vào thời điểm then chốt.

3. Khi doanh nghiệp là tài sản chung – làm sao bảo vệ?

Theo Điều 59 Luật Hôn nhân & Gia đình, doanh nghiệp thành lập trong thời kỳ hôn nhân được coi là tài sản chung, chia theo nguyên tắc 50/50, trừ khi có thỏa thuận riêng và được công chứng.

3.1. Thỏa thuận trước khi kết hôn hoặc khi vợ/chồng góp vốn

Nên làm hợp đồng thỏa thuận tài sản (prenup hoặc spousal agreement) để xác định phần vốn riêng. Đây là "lá chắn" pháp lý tốt giúp phòng tránh tranh chấp tài sản doanh nghiệp sau này.

3.2. Dàn xếp chia quyền điều hành

Nếu bạn là cổ đông lớn hơn, hãy cân nhắc:

Điều chỉnh điều lệ để giới hạn quyền quyết định;
Thỏa thuận chia tỷ lệ bầu cử, bầu thành viên HĐQT hoặc Ban kiểm soát.

4. Khi xảy ra tranh chấp – cách xử lý?

Thương lượng nội bộ: nên ưu tiên, giải quyết nhanh và ít tốn phí.
Trọng tài doanh nghiệp: nhanh và bảo mật, phù hợp với dịch vụ kinh doanh.
Khởi kiện tại Tòa án: tôn trọng Luật Doanh nghiệp và Luật Hôn nhân & Gia đình. Tòa xem xét Điều lệ công ty, đóng góp vốn, nội lực kinh doanh… để chia phần hợp lý.

5. Thời điểm nào nên hành động?

Ngay khi có dấu hiệu 'ly hôn': rà soát quyền sở hữu, điều lệ, tình hình doanh nghiệp để đánh giá rủi ro.
Thời điểm đóng góp vốn mới: nếu bạn vừa góp thêm vốn, cần cập nhật để tránh tranh chấp sau này.

DEDICA Law Firm – Đồng hành cùng bạn

Nếu bạn đang đứng trước nguy cơ tranh chấp quyền sở hữu doanh nghiệp do ly hôn, hãy để DEDICA tư vấn chiến lược cá nhân hóa, từ việc rà soát điều lệ – góp vốn – soạn thảo thỏa thuận – đến giải quyết tranh chấp nội bộ hoặc tại tòa.