Tranh chấp tài sản trong hôn nhân không đăng ký kết hôn – Tòa án quyết định như thế nào?
Cuộc hôn nhân không giấy đăng ký và mâu thuẫn tài sản sau này
Bà H và ông B sống chung với nhau từ năm 1953 như vợ chồng, có với nhau 4 người con, nhưng không đăng ký kết hôn. Trong quá trình sinh sống, ông B được nhà nước cấp nhà số 54 đường N, sau bán và mua nhà số 15 lô B đường H, quận Y, TP.H, hiện mang tên ông và bà T (người ông B làm đám cưới năm 1984).
Từ năm 2015, khi phát hiện mối quan hệ đóng cửa giữa ông B và bà T, bà H quyết định khởi kiện chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân, yêu cầu chia 1/3 giá trị nhà số 15 lô B đường H.
Tòa tuyên như thế nào về hôn nhân thực tế và quyền tài sản?
Trong quá trình xét xử, bà H cho rằng bà và ông B chưa từng ly hôn, trong khi ông B đưa ra quyết định ly hôn giả và trích lục án dân sự từ năm 1984. Tuy nhiên, sau khi tòa trưng cầu giám định, thu thập chứng cứ, đồng thời kiểm tra tại tòa án cấp huyện đã ban hành quyết định, kết luận rằng không có vụ việc nào ly hôn giữa hai người.
Do đó, hôn nhân giữa ông B và bà H vẫn được xem là hợp pháp theo Nghị quyết 35/2000/QH10 – quan hệ vợ chồng thiết lập trước ngày 03/01/1987 không đăng ký vẫn được pháp luật công nhận.
Do nhà số 15 lô B đường H được mua bằng tiền bán nhà được cấp trước đó (trong thời kỳ hôn nhân giữa ông B và bà H) nên tòa xác định đây là tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân. Tuy nhiên do bà T cũng có công sức góp vốn nên tòa tuyên chia nhà theo tỷ lệ: ông B 1/2, bà H 1/4, bà T 1/4.
Kinh nghiệm và lời khuyên từ Dedica
1. Xác định rõ loại tài sản (riêng – chung)
Theo Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, tài sản riêng vẫn thuộc quyền của người sở hữu, gồm tài sản có trước khi chung sống hoặc do thừa kế, tặng cho. Luật công nhận quyền này rõ ràng dù không đăng ký kết hôn.
Tài sản chung sẽ được chia theo thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được, Tòa án dựa trên mức đóng góp và nguyên tắc trong Bộ luật Dân sự, ưu tiên lợi ích cho phụ nữ và con cái.
Khuyến nghị Dedica: Hãy phân loại rõ ràng nguồn gốc tài sản (ví dụ: tiền mua nhà lấy từ bán tài sản riêng, tiền thu nhập chung…) và lập văn bản thỏa thuận, công chứng nếu có thể.
2. Thỏa thuận trước để giảm thiểu tranh chấp
Xây dựng thỏa thuận tài sản chung, ghi rõ tỷ lệ, giá trị tài sản, đóng góp, trách nhiệm tháo dỡ, chi phí… để hạn chế tranh chấp sau này.
Khuyến nghị Dedica: Hãy form mẫu thỏa thuận tài sản rõ ràng, có chứng cứ đóng góp (hóa đơn, chứng từ, ảnh chụp…) – càng chi tiết càng hữu ích khi trình ra tòa.
3. Ưu tiên giải quyết qua tòa án khi không đạt đồng thuận
Khi không thỏa thuận được, tòa án sẽ chia tài sản dựa trên nguyên tắc trong Điều 219 Bộ luật Dân sự, bảo vệ quyền lợi người phụ nữ và con:
Có quyền yêu cầu chia tài sản chung
Nếu không chia được bằng hiện vật, có thể yêu cầu bán phần quyền.
Mức chia tài sản sẽ căn cứ vào:
Nguồn gốc (riêng/chung)
Thời gian và mức độ đóng góp vốn, lao động, chăm sóc sinh hoạt gia đình
Bảo vệ người yếu thế trong gia đình.
Khuyến nghị Dedica: Nếu không đàm phán, bạn nên thu thập lưu giữ bằng chứng đóng góp (ví dụ: ngân hàng giao dịch, chứng từ xây dựng, ảnh công trình…), lúc này khởi kiện là phương án khả thi.
4. Hiểu rõ tòa án có thẩm quyền
Tòa án cấp huyện/quận nơi có tài sản hoặc người bị kiện cư trú sẽ có thẩm quyền giải quyết.
Với tranh chấp tài sản bất động sản, phải nộp đơn tại tòa nơi tài sản tọa lạc .
Khuyến nghị Dedica: Khi lập hồ sơ kiện chia tài sản, chú ý xác định đúng tòa án có thẩm quyền, tránh rơi vào tình trạng hồ sơ bị trả về.
5. Tổ chức hồ sơ chặt chẽ, trình bày rõ ràng trước tòa
Chuẩn bị tài liệu đa dạng dạng: giấy chứng nhận, hóa đơn, ảnh, nhật ký, tin nhắn, email,… để chứng minh đóng góp của mỗi bên .
Trình bày chứng cứ có hệ thống, sắp xếp theo thời gian và thể hiện rõ nguồn gốc tài sản, thời điểm hình thành và sự đóng góp cá nhân.
Khuyến nghị Dedica: DEDICA sẽ xây dựng hồ sơ có cấu trúc logic, dẫn chứng pháp lý rõ ràng, đồng thời chuẩn bị luận cứ pháp lý vững chắc trong từng tình tiết tranh chấp.
Tại Dedica Law Firm, chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ khách hàng xây dựng chiến lược giải quyết tranh chấp pháp lý một cách bình tĩnh và hiệu quả. Đừng ngại liên hệ với chúng tôi nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc chia tài sản hay xây dựng chiến lược bảo vệ quyền lợi cá nhân trong quan hệ hôn nhân phức tạp.
Liên hệ với DEDICA Law Firm để được tư vấn pháp lý chuyên sâu!
📞 Hotline: (+84) 39 969 0012 (Hỗ trợ qua WhatsApp, WeChat và Zalo)
🏢 Trụ sở chính: 144 đường Võ Văn Tần, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh
🕒 Giờ làm việc: Thứ Hai – Thứ Sáu (8:30 – 18:00)
Liên hệ ngay để nhận tư vấn miễn phí lần đầu từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp của chúng tôi!
